Eerder dit jaar heeft BinckBank, de bank waarmee ik al jaren heb belegd in aandelen, nieuwe abonnementen ingevoerd. Deze vereisen nu dat abonnementskosten worden betaald die afhankelijk zijn van de grootte van de portefeuille. Voor mijn portefeuille van iets meer dan € 5.000 betaal ik nu iets meer dan € 10 per kwartaal. Daar kwam bij dat de transactiekosten voor orders bij BinckBank toch al relatief hoog waren.
BinckBank heeft een goede klantenservice, toegankelijke informatie over beleggen, een goede website en app, maar dat rechtvaardigt het prijsverschil met DeGiro niet. Daar betaal ik geen abonnementskosten (of in het gruwelijk onnodige Engels van BinckBank, ‘service fee’) en zijn de transactiekosten ook flink lager. Ik heb daarom besloten mijn BinckBank rekening compleet op te zeggen en alles via DeGiro te beleggen. Blijkbaar wil BinckBank haar kleine en weinig actieve klanten kwijtraken, dat is de enige reden die ik kan bedenken.
In de eerste instantie wilde ik mijn complete portefeuille van BinckBank naar DeGiro overboeken. Ik had een vage herinnering aan een telefoongesprek over dat onderwerp met een DeGiro medewerker begin dit jaar. Ik meende toen te hebben gehoord dat het hoge kosten met zich meebracht. Om die reden besloot ik mijn aandelen simpelweg te verkopen bij BinckBinck en daarna weer aan te kopen bij DeGiro.
Inmiddels heb ik hier spijt van omdat de koers van het enige aandeel wat ik had, het Nederlandse bouwbedrijf BAM, flink gestegen is sinds de verkoop. Toen ik uit ging zoeken wat het overboeken van een portefeuille ook al weer kostte, zag ik dat BinckBank € 25 per fonds rekent bij een overboeking van de portefeuille en DeGiro de overboeking gratis verwerkt omdat deze meer dan € 3.000 bedraagt. Als ik dat geweten had ik natuurlijk voor de overboeking van de portefeuille gekozen, zeker omdat deze maar één fonds bevatte. Kwestie van goed vooronderzoek, zullen we maar zeggen. En ja, ik weet dat een portefeuille met € 5.000 in één fonds natuurlijk geen goede spreiding is.
Maar dan nu de kern van deze post. Ik heb nu dus het probleem dat ik aandelen van BAM had gekocht en verkocht via beide banken. Omdat DeGiro de historische aankoopprijs van BinckBank niet meekrijgt, wilde ik met LibreOffice Calc berekenen wat de kosten en het potentiële rendement van mijn transacties zijn. Je kunt dat natuurlijk snel doen door simpelweg de getallen in te voeren, maar als je zoals ik bent wil je dat op een mooie wijze met een formule doen. Omdat ik een half uur heb moeten zoeken naar een oplossing dacht ik dat anderen mij misschien dankbaar zijn als ik hier uitleg hoe.
Hier is mijn document te downloaden. Het soort transactie (koop of verkoop), aantal aandelen, koers en commissie worden handmatig ingevoerd. Het draait om de volgende formule die de totale waarde van een transactie berekent:
=IF(B3="Koop";((D3*E3)+F3)*-1;IF(B3="Verkoop";(D3*E3)-F3))
Let op dat ik een Engelstalige Calc gebruik en de functie in het Nederlands anders heet, namelijk ALS. In de rest van deze post blijf ik de functienaam IF gebruiken. Ik weet niet of Engelse functienamen ook in een Nederlandse versie van LibreOffice bruikbaar zijn.
De IF-functie wordt hier binnen een andere IF-functie genest. Eerst evalueert IF of cel B3 de tekst ‘Koop’ bevat. Zo ja, dan worden aantal en koers met elkaar vermenigvuldigd en wordt de commissie daar bij opgeteld. Vervolgens wordt dat vermenigvuldigd met -1 om het totaal negatief te maken (een kooporder geeft immers negatief rendement). Als cel B3 niet de tekst ‘Koop’ bevat, wordt de volgende IF-functie ingezet. Daar evalueert IF of cel B3 de tekst ‘Verkoop’ bevat. Zo ja, dan worden aantal en koers hier ook met elkaar vermenigvuldigd, maar wordt de commissie daar van afgetrokken.
Meer toelichting wordt gegeven op deze pagina van Microsoft Office Support. De syntax van Excel is net iets anders omdat komma’s worden gebruikt in plaats van puntkomma’s, maar de IFS-functie die onder aan het document wordt genoemd is ook bruikbaar in Calc. De eenvoudigere notatie van de IFS-functie vereist geen geneste formule en is op de volgende wijze equivalent zijn aan de formule met de IF-functie hier boven:
=IFS(B3="Koop";((D3*E3)+F3)*-1;B3="Verkoop";(D3*E3)-F3)
Nu zijn deze formules geen noodzaak voor simpele dingen als rendement op aandelen berekenen, maar ik vond het zeker nuttig om op deze wijze meer van het gebruik van Calc en Excel te leren.