Normaliter begin ik liever niet over het conflict tussen Abrahamitische religies en wetenschap. Vaak is het een zinloze discussie met mensen die niet voor rede vatbaar zijn en wetenschap niet willen begrijpen. Dergelijke discussies wekken bij mij enkel irritatie op, en zijn uiteindelijk zinloos omdat (bijna) niemand overtuigd wordt door de argumenten van de ander. Dit onderwerp maakt echter een belangrijk deel uit van mijn gedachtenwereld, en het is een lange, uitgebreide post waard op mijn weblog.
De directe aanleiding die mij motiveerde om er nu wel over te schrijven, is deze post op GeenStijl. In de post van GeenStijl wordt een link gegeven naar een opinie in het Reformatorisch Dagblad. Deze tekst is ongelofelijk tendentieus en gevuld met zo verschrikkelijk veel leugens of onzin om evolutie in diskrediet te brengen. Deze post wil ik daarom wijden aan het uitgebreid ontleden van de Christelijk fundamentalische argumentatietactiek en het aantonen van het ongelijk van deze opinie. Laat ik beginnen met de titel van de opinie.
Geloof in evolutie is ook gewoon een religie
Het gaat hier om de twee woorden ‘geloof’ en ‘religie’. Het aanvaarden van evolutie wordt gelijkgesteld met geloven, met als doel een woordspel over de betekenis van het woord ‘geloven’ te beginnen. De schrijver vertelt ons dat er geen verschil is. Hij gaat voorbij aan de verschillen tussen geloof, religie en wetenschap.
Het heelal ontstond met een oerknal, zo’n 13,7 miljard jaar geleden. De aarde is 4,5 miljard jaar oud en het leven op aarde is te danken aan een oersoep en bliksem. De wetenschap versus Genesis 1.
Lastig? Verwarrend? Voor de meeste wetenschappers niet. Die schuiven de Bijbel aan de kant of ze nemen de eerste Bijbelhoofdstukken niet serieus. Voor hen is Genesis 1 tot 11 geen letterlijk verslag van het begin van alles.
Hier wordt verwezen naar de Big Bang theorie. De auteur poogt om de wetenschappelijke kennis over het ontstaan van de aarde belachelijk te maken en verkeerd weer te geven door te schrijven over ‘oersoep’ en ‘bliksem’. Op dit punt weet je als lezer al dat er een aantal mogelijkheden zijn voor de motieven van de auteur. Het is op dit punt al bekend dat de auteur lezers wil overtuigen van zijn gelijk, maar op welke manier? Zijn gebruik van de woorden ‘oersoep’ en ‘bliksem’ zijn onjuist, is er dan een fout begaan omdat de auteur verkeerd geïnformeerd is het ontstaan van de aarde volgens de wetenschap? Of probeert de auteur bewust om van de wetenschappelijke kennis een karikatuur te maken, en onwaarheden te verspreiden?
Als de auteur de vaardigheden heeft om een tekst als deze te schrijven, mag aangenomen worden dat de auteur een niveau van intelligentie en ervaring heeft dat hem of haar zou bewegen om beweringen in de tekst te onderzoeken. De aanwijzingen zijn sterk dat de auteur een malafide motief heeft. Het is vanzelfsprekend dat in een opinietekst de auteur anderen probeert te overtuigen van zijn of haar gelijk. De auteur kan selectief zijn, argumenten die het ongelijk van de auteur kunnen bewijzen worden niet besproken (tenzij de auteur tegenargumenten probeert te weerleggen om te winnen aan overtuigingskracht). Maar de grens ligt bij het verspreiden van onwaarheden.
De ironie is dat de grondlegger van de Big Bang theorie, Georges Lemaître, een Rooms-katholieke priester was.
Wetenschappers zien, horen, ruiken, proeven en voelen hetzelfde als iedereen. Ze leven niet in een andere wereld. Waarnemingen en feiten zijn voor iedereen hetzelfde, of je in de Bijbel gelooft of niet. Iedereen ziet dezelfde sterren, dezelfde aarde, dezelfde rotsen met fossielen, dezelfde dieren en planten.
Voor wetenschappers is een theorie nog belangrijker dan een feit. Ze zoeken naar feiten die hun theorie ondersteunen. Ze proberen daarmee de wereld om hen heen te verklaren.
Natuurlijk is voor wetenschappers een theorie niet belangrijker dan een feit. Wetenschappers kunnen inderdaad zoeken naar feiten die een theorie ondersteunen, dat is deductie. Wat de auteur verzuimt te vermelden is dat er ook inductie is, het ontwerpen van een theorie op basis van feiten. Deze beschrijving legt het nog iets duidelijker uit. Beiden zijn valide methoden van redeneren.
Evolutionistische wetenschappers maken theorieën over het ontstaan van de aarde zonder daar een bovennatuurlijke macht bij te willen betrekken: er bestaat niet meer dan wat ze zien. En daar gaat het mis.
Hoe kunnen we de huidige wereld verklaren zonder te weten wat er heeft plaatsgehad bij het begin van de aarde? Daar was geen mens bij.
Evolutionistisch? Dat moet een nieuw woord zijn. Hoewel mensen het begin van de aarde niet hebben meegemaakt, zijn er genoeg sporen te vinden van het verleden. Is de auteur werkelijk niet op de hoogte van het bestaan van fossielen? De auteur moet ook denken dat dinosauriërs nooit bestaan hebben, die zijn ook nooit gezien door mensen.
Christenen geloven in de Bijbel, het Woord van God. In het eerste en het tweede hoofdstuk van Genesis staat geschreven dat God hemel en aarde geschapen heeft.
Evolutionisten geloven ook: God bestaat niet of heeft in ieder geval zeker niets geschapen. Daarom bedenken ze theorieën zonder God, zoals de oerknal en de evolutietheorie.
Hier is de eerste drogreden in de tekst te vinden, het beroep op autoriteit. Het argument gaat er van uit dat de Bijbel onfeilbaar is, en dat de inhoud van de Bijbel daarom de waarheid moet zijn. Voorstanders van de evolutietheorie sluiten niet noodzakelijk het bestaan van God uit, volgens het theïstisch evolutionisme zijn klassieke religieuze doctrines over God en de schepping (deels) verenigbaar met het moderne wetenschappelijke begrip van biologische evolutie. Wetenschappers bedenken geen theorieën met als doel om het bestaan van God te ontkennen, maar de theorieën die ze bedenken zouden volgens sommigen het bestaan van God uitsluiten. De auteur gebruikt hier weer een drogreden, de omkering van oorzaak en gevolg.
In dit deel van de tekst is de conclusie van het woordspel te vinden waar ik eerder naar verwees. Het gaat om de betekenis van het woord ‘geloven’, in het woordenboek is te lezen dat het woord een religieuze en een niet religieuze betekenis heeft. Er is religieus geloof, en geloof in de betekenis van iets denken, menen of voor waar aannemen. Twee verschillende betekenissen, maar de auteur hanteert voor zowel religieus Christelijk geloof als het geloof in de waarheid van de wetenschappelijke evolutietheorie de betekenis van religieus geloof.
Vaak stellen ze de evolutie voor als feit, terwijl ze zelf ook wel weten dat veel feiten deze theorie tegenspreken. Zo zouden vogels uit dinosaurussen zijn ontstaan, maar tussenvormen zijn nog nooit gevonden. Veel dinosaurussen hebben vogelheupen. Maar juist dinosaurussen die in lichaamsbouw op vogels lijken, hebben hagedissenheupen.
Evolutie is zowel een feit als een theorie, om precies te zijn. De geobserveerde veranderingen in een populatie van organismen over een periode van tijd zijn het ‘feit’, de wetenschappelijke uitleg van deze veranderingen is de ‘theorie’. De auteur levert kritiek op de theorie, met een argument zonder bronvermelding. Daarnaast heb ik niet voldoende kennis van de evolutietheorie om het argument te beoordelen. Natuurlijk realiseren wetenschappers zich dat de evolutietheorie niet perfect is, de theorie blijft zich nog steeds ontwikkelen. Maar zelfs als de auteur gelijk zou hebben met zijn argument dan is het een drogreden van de bewijslast. De auteur redeneert dat omdat de evolutietheorie niet kan bewijzen hoe vogels uit dinosaurussen zijn ontstaan, de evolutietheorie onjuist moet zijn. De auteur stelt een irreëel hoge eis van bewijslast aan de evolutietheorie en gaat voorbij aan het feit dat het creationisme het zeker niet kan bewijzen. De auteur negeert ook de overvloedige hoeveelheid aan bewijs die de evolutietheorie ondersteunt, een andere drogreden, overhaaste generalisatie.
Evolutionistische wetenschappers beweren nogal eens dat de evolutie wetenschap is en het Bijbelse denken religie. Maar in feite is het evolutiedenken ook gewoon een religie, zonder God.
Omdat veel feiten de evolutie niet ondersteunen, is er voor evolutie zelfs meer geloof nodig dan voor de Bijbelse schepping.
Het fundamentele verschil tussen de Christelijke religie en wetenschap is eenvoudig te begrijpen. Christenen onderschrijven de dogma van hun religie, die de onfeilbare waarheid zijn en niet ter discussie staan. De wetenschap gebruikt de wetenschappelijke methode om kennis te vergaren met behulp van bewijs. De wetenschappelijke methode houdt rekening met de feilbaarheid van de kennis die met de methode is vergaard. Als er nieuwe kennis is vergaard die een betere uitleg geeft van een verschijnsel, vervangt de nieuwe kennis de oude kennis.
