geldzaken

Het berekenen van rendement op aandelen met LibreOffice Calc

Eerder dit jaar heeft BinckBank, de bank waarmee ik al jaren heb belegd in aandelen, nieuwe abonnementen ingevoerd. Deze vereisen nu dat abonnementskosten worden betaald die afhankelijk zijn van de grootte van de portefeuille. Voor mijn portefeuille van iets meer dan € 5.000 betaal ik nu iets meer dan € 10 per kwartaal. Daar kwam bij dat de transactiekosten voor orders bij BinckBank toch al relatief hoog waren.

BinckBank heeft een goede klantenservice, toegankelijke informatie over beleggen, een goede website en app, maar dat rechtvaardigt het prijsverschil met DeGiro niet. Daar betaal ik geen abonnementskosten (of in het gruwelijk onnodige Engels van BinckBank, ‘service fee’) en zijn de transactiekosten ook flink lager. Ik heb daarom besloten mijn BinckBank rekening compleet op te zeggen en alles via DeGiro te beleggen. Blijkbaar wil BinckBank haar kleine en weinig actieve klanten kwijtraken, dat is de enige reden die ik kan bedenken.

In de eerste instantie wilde ik mijn complete portefeuille van BinckBank naar DeGiro overboeken. Ik had een vage herinnering aan een telefoongesprek over dat onderwerp met een DeGiro medewerker begin dit jaar. Ik meende toen te hebben gehoord dat het hoge kosten met zich meebracht. Om die reden besloot ik mijn aandelen simpelweg te verkopen bij BinckBinck en daarna weer aan te kopen bij DeGiro.

Inmiddels heb ik hier spijt van omdat de koers van het enige aandeel wat ik had, het Nederlandse bouwbedrijf BAM, flink gestegen is sinds de verkoop. Toen ik uit ging zoeken wat het overboeken van een portefeuille ook al weer kostte, zag ik dat BinckBank € 25 per fonds rekent bij een overboeking van de portefeuille en DeGiro de overboeking gratis verwerkt omdat deze meer dan € 3.000 bedraagt. Als ik dat geweten had ik natuurlijk voor de overboeking van de portefeuille gekozen, zeker omdat deze maar één fonds bevatte. Kwestie van goed vooronderzoek, zullen we maar zeggen. En ja, ik weet dat een portefeuille met € 5.000 in één fonds natuurlijk geen goede spreiding is.

Maar dan nu de kern van deze post. Ik heb nu dus het probleem dat ik aandelen van BAM had gekocht en verkocht via beide banken. Omdat DeGiro de historische aankoopprijs van BinckBank niet meekrijgt, wilde ik met LibreOffice Calc berekenen wat de kosten en het potentiële rendement van mijn transacties zijn. Je kunt dat natuurlijk snel doen door simpelweg de getallen in te voeren, maar als je zoals ik bent wil je dat op een mooie wijze met een formule doen. Omdat ik een half uur heb moeten zoeken naar een oplossing dacht ik dat anderen mij misschien dankbaar zijn als ik hier uitleg hoe.

Hier is mijn document te downloaden. Het soort transactie (koop of verkoop), aantal aandelen, koers en commissie worden handmatig ingevoerd. Het draait om de volgende formule die de totale waarde van een transactie berekent:

=IF(B3="Koop";((D3*E3)+F3)*-1;IF(B3="Verkoop";(D3*E3)-F3))

Let op dat ik een Engelstalige Calc gebruik en de functie in het Nederlands anders heet, namelijk ALS. In de rest van deze post blijf ik de functienaam IF gebruiken. Ik weet niet of Engelse functienamen ook in een Nederlandse versie van LibreOffice bruikbaar zijn.

De IF-functie wordt hier binnen een andere IF-functie genest. Eerst evalueert IF of cel B3 de tekst ‘Koop’ bevat. Zo ja, dan worden aantal en koers met elkaar vermenigvuldigd en wordt de commissie daar bij opgeteld. Vervolgens wordt dat vermenigvuldigd met -1 om het totaal negatief te maken (een kooporder geeft immers negatief rendement). Als cel B3 niet de tekst ‘Koop’ bevat, wordt de volgende IF-functie ingezet. Daar evalueert IF of cel B3 de tekst ‘Verkoop’ bevat. Zo ja, dan worden aantal en koers hier ook met elkaar vermenigvuldigd, maar wordt de commissie daar van afgetrokken.

Meer toelichting wordt gegeven op deze pagina van Microsoft Office Support. De syntax van Excel is net iets anders omdat komma’s worden gebruikt in plaats van puntkomma’s, maar de IFS-functie die onder aan het document wordt genoemd is ook bruikbaar in Calc. De eenvoudigere notatie van de IFS-functie vereist geen geneste formule en is op de volgende wijze equivalent zijn aan de formule met de IF-functie hier boven:

=IFS(B3="Koop";((D3*E3)+F3)*-1;B3="Verkoop";(D3*E3)-F3)

Nu zijn deze formules geen noodzaak voor simpele dingen als rendement op aandelen berekenen, maar ik vond het zeker nuttig om op deze wijze meer van het gebruik van Calc en Excel te leren.

Het berekenen van rendement op aandelen met LibreOffice Calc Meer lezen »

Geen hypotheek bij Triodos Bank

In februari dit jaar heb ik samen met Stephanie een woning in Den Haag gekocht. Sinds juni wonen wij in deze hoekwoning met een kleine tuin in Loosduinen. We hebben nu veel meer ruimte dan in ons kleine appartement in Rotterdam. De locatie is voor ons gunstig omdat Stephanie nu in tien minuten naar haar werk kan fietsen. Over de woning zelf en Den Haag later meer, ik wil het eerst hebben over het afsluiten van de hypotheek voor de aankoop van deze woning.

Bij het afsluiten van een hypotheek dacht ik in eerste instantie natuurlijk aan Triodos Bank. Een van de weinige ethische en eerlijke banken in de duisternis van grote, graaiende, gulzige ‘too big to fail’ banken. Ik had er al een betaalrekening, en als er iemand mij een poot moest uitdraaien voor een hypotheek voor een duur huis, dan kon het maar beter Triodos zijn. De totale kosten voor het (verplichte) advies en afsluiten van een hypotheek bleken echter vrij fors te zijn: € 2.050 voor doorstromers, inclusief korting.

Fors dus, als je vergelijkt met partijen zoals Hypotheek24. Daar kan het voor € 650 zonder advies. Advies is immers vaak niet nodig, zeker nu tegenwoordig alleen nieuwe lineaire en annuïtaire hypotheken aftrekbaar zijn. Waarom kan Triodos het advies niet optioneel maken? Waarom gaan zij niet mee in de tijd?

Uiteindelijk hebben wij in ons geval toch besloten om opnieuw gebruik te maken van de diensten van de laatste adviseur van Stephanie, de VvAA. Wij hadden iets complexer advies nodig omdat het fiscaal voordelig was de bestaande bankspaarhypotheek van Stephanie aan te houden. In combinatie met advies voor verzekeringen kwam het totaalbedrag voor hun advies uit op € 3.000. En de hypotheek hebben wij nu, helaas, bij ABN Amro afgesloten: de graaibank die gered moest worden door de belastingbetaler. Want Triodos doet blijkbaar geen zaken met externe adviseurs, dus kon de VvAA ook geen hypotheek bij Triodos regelen.

Ik zou de hypotheek in de toekomst misschien wel willen oversluiten naar Triodos, maar voor oversluiten zijn de kosten óók € 2.050. Met zo’n bedrag kan ik ook twee weken op zomervakantie. Het lijkt wel alsof Triodos geen klanten wil?

Geen hypotheek bij Triodos Bank Meer lezen »

Mijn overstap van ING naar Triodos

Op 4 april kreeg ik een brief van ING binnen. Ze vroegen of ik nog steeds studeerde en een kopie van een bewijs van inschrijving kon opsturen. Kon ik dat niet, dan moest ik niets doen en wordt mijn gratis studentenrekening over drie maanden omgezet in een betaalde rekening. Tot zover maakte het mij niet zoveel uit bij welke bank ik klant was, maar nu ik moet gaan betalen is dat anders. Ik heb daarom besloten over te stappen naar Triodos.

Ziek beloningsbeleid

Een belangrijke reden voor mij is dat ik aanstoot neem aan het beloningsbeleid van ING. Ik herinner mij maart 2011 nog goed, toen ING-topman Jan Hommen een bonus kreeg van 1,25 miljoen over 2010, bovenop zijn salaris van 1,35 miljoen. Pas nadat de volkswoede zich over ING uitstortte kwam ING terug op dat idee en zagen Hommen en de rest van de top af van een bonus zolang de bank nog aan het infuus van de staat lag.

Maar inmiddels horen we alweer gezeur van de ING-top. Hommen verdient nog steeds hetzelfde en de hele top ontvangt nog steeds geen bonus omdat de staatssteun nog niet is afbetaald. Als topman Piet Moerland van de kleinere Rabobank al 1,6 miljoen verdient dan voel je jezelf als ING-topman natuurlijk achtergesteld.

Maar we weten op basis van wetenschappelijk onderzoek dat bonussen in veel gevallen zelfs leiden tot slechtere prestaties. We weten dat de topsalarissen van het bedrijfsleven in het algemeen niet in verhouding staan tot de prestaties. We hebben gezien dat dit bijzonder sterk van toepassing is op banken, ondanks alle topsalarissen en bonussen is het een catastrofe geworden. Fortis ging over de kop, ABN AMRO en SNS kregen een bailout en ING ging aan het infuus. En dan hebben we het nog alleen maar over Nederland.

Daarnaast geloof ik er niets van dat één persoon aan de top miljoenen waard is. In mijn post over het salaris van de nieuwe topman van SNS schreef ik al dat de huidige hoogte van de topsalarissen geen enkele rechtvaardiging hebben. Immers, een aantal decennia terug waren de topsalarissen veel lager terwijl het topmanagement er geen puinhoop van maakte. ING zegt dat talent naar andere banken vertrekt als zij de salarissen niet verhogen. Opgeruimd staat netjes zou ik zeggen, dat “talent” met zoveel hebzucht is precies onderdeel van het probleem.

“too big to fail” is nog steeds een gevaar

Een andere belangrijke overweging is dat “too big to fail” nog steeds een reëel gevaar is. ING werd weliswaar gedwongen door de Europese Commissie om bedrijfsonderdelen te verkopen in ruil voor de staatssteun, maar het is nog altijd een zeer grote bank. Op de zeer informatieve website De 7 hoofdzonden van banken lezen we dat de bancaire activa van ING een omvang hebben van 159,7% van het Nederlandse Bruto Binnenlands Product (BBP). In de grafiek daar is te zien dat ING een zeer grote bank is vergeleken met de andere Nederlandse banken.

En wat dan als ING de boel weer verziekt en in de toekomst opnieuw staatssteun of een zelfs een bailout nodig heeft? Dan zie ik de Nederlandse staat dat niet (kunnen) weigeren. Dan worden de fouten van de graaiende top weer afgewenteld op de belastingbetaler. “Privatizing profits and socializing losses,” zoals dat zo mooi in het Engels heet. ING is zo groot, het is het vleesgeworden too big to fail!

Een oplossing

Uiteindelijk zijn jij en ik de klanten die dergelijke topsalarissen mogelijk maken. En als consument kunnen wij stemmen met onze portemonnee. Nu heb ik niet de illusie dat Hommen en zijn trawanten wakker zullen liggen van één rekeninghouder die vertrekt, maar als meer mensen mijn idee volgen zal dat mogelijk anders zijn.

Alle excuses om die hoge salarissen te rechtvaardigen maken mij niets uit, ik wil dat ze leren om bescheiden te zijn. Dat is voor mij de reden om naar Triodos over te stappen. De topman van Triodos, Peter Blom, is een armoedzaaier met het laagste topsalaris van alle Nederlandse banken. Hij verdiende maar € 276.000 in 2011. En Triodos is zeer terughoudend met bonussen.

Hetzelfde geldt voor too big to fail, met mijn bankrekening bij ING stimuleer ik dat deze bank een risico blijft vormen voor onze maatschappij. Daarom wil ik een bankrekening hebben bij een kleinere bank. Deze grafiek laat zien dat de bancaire activa van Triodos maar 0,7% van ons BBP bedragen.

Als individu kun je iets doen, maar uiteindelijk zie ik het liefst dat de politiek actie onderneemt tegen de bankensector. Het mag duidelijk zijn dat er bij lange na niet genoeg is ingegrepen ondanks de crisis. Daarom overweeg ik sterk om een stem uit te brengen op Bas Eickhout, Europarlementariër voor GroenLinks en initiatiefnemer van de website De 7 hoofdzonden van banken. Hij heeft daar duidelijk uitgelegd wat de problemen zijn en welke oplossingen hij ziet. Deze man vertrouw ik wel om de foute bankiers de duimschroeven aan te draaien!

Mijn overstap van ING naar Triodos Meer lezen »

Wachten op DNB, en de overstap naar andere banken

Ik loop weer eens wat achter met mijn weblogposts, maar nu op het einde van het eerste blok van dit studiejaar heb ik weer ruim de tijd om te bloggen. Er is veel gebeurd, maar laat ik bij het begin beginnen, zoals bijna iedereen nu wel weet is IceSave over de kop gegaan. Gelukkig heeft De Nederlandsche Bank het depositogarantiestelsel in werking gestelt voor de IceSave rekeninghouders. Ik kreeg een paar weken geleden een formulier van DNB toegezonden voor het indienen van een aanvraag voor een vergoeding, en heb het ingevuld geretourneerd. Ik wacht nu op de DNB voor de overschrijving van de vergoeding, want op dit moment ben ik bijna platzak.

Na de ondergang van IceSave ging ik op zoek naar een andere bank voor een spaarrekening met een hoge rente. De website Independer vergelijkt spaarrekeningen, en is een erg handig hulpmiddel. Ik kwam uit op de NIBC Direct, een van de twee banken die op dit moment hetzelfde rentepercentage van 5,25% bieden, net als IceSave.

Voor mijn beleggingen ben ik ook overgestapt, van “Zelf Beleggen op de Beurs” van de Postbank naar BinckBank. BinckBank biedt net iets scherpere tarieven, maar ook erg belangrijk is dat zij meer mogelijkheden bieden met hun website voor effectenhandel dan de zeer beperkte mogelijkheden van de Postbank. Ik heb mijn bestaande effectenportefeuille bij de Postbank gratis over laten nemen door BinckBank. Ook al heb ik veel geld verloren met aandelen, ik ga het niet opgeven zeker nu de aandelen voor bodemprijzen te koop zijn op dit moment. Vervelend dat ik net nu zo krap bij kas zit terwijl ik veel aandelen wil inslaan. Hopelijk kan mijn detacheerder OGD snel weer werk voor mij vinden, want ik een salaris heb ik op dit moment hard nodig.

Wachten op DNB, en de overstap naar andere banken Meer lezen »

Slachtoffer van de kredietcrisis

Ook ik ben nu een slachtoffer van de kredietcrisis. Een aantal maanden geleden, toen de koers van het aandeel Fortis sterk daalde na de overname van ABN AMRO, besloot ik aandelen van Fortis te kopen. Ik dacht lekker goedkoop aandelen te hebben ingeslagen, maar achteraf blijkt dat ik beter nog iets langer had kunnen wachten met mijn aankoop. Het koersverloop van het aandeel Fortis over het laatste jaar is dramatisch, tijdens de laatste 52 weken was de hoogste koers € 23,55. Ik heb 100 aandelen gekocht voor € 9 en bij een verdere daling nog eens 72 voor € 7. De laagste koers van de laatste 52 weken was € 3,96 en nu bedraagt de slotkoers € 5,45. Dat levert mij een verlies op van bijna € 500. Hopelijk keert de koers snel weer terug naar het oude niveau en kan ik met een aardige winst verkopen, maar dan zijn wij waarschijnlijk weer een flink aantal maanden of jaren verder. Maar het is extra vervelend dat mijn aandelen ING, Shell en Randstad ook gekelderd zijn, alleen Ahold staat op een kleine winst. Desondanks ben ik toch blij dat ik een groot deel van mijn financiële reserve in aandelen heb gestoken, als het goed gaat kan met aandelen makkelijk meer verdient worden dan wanneer ik alles zou parkeren op mijn rekening bij IceSave. Zelf enige moeite doen om geld te verdienen in plaats van je geld stof laten vangen op een spaarrekening geeft ook meer voldoening. Op dit moment is echter veel geduld vereist, en voorzichtigheid.

Slachtoffer van de kredietcrisis Meer lezen »

Scroll naar boven