In mijn vorige verhaal schreef ik over mijn vakantie in Biarritz, maar ik wil hier graag afzonderlijk reflecteren over de hogesnelheidstrein die ik gebruikte voor de reis naar die stad.
Eerst gebruikte ik de tram en metro om van Den Haag naar Rotterdam te reizen. In Rotterdam gebruikte de Thalys om over de hogesnelheidslijn door Antwerpen en Brussel naar Parijs te reizen, met Gare du Nord als eindbestemming. Niet geheel verrassend ligt dit station ten noorden van het centrum van Parijs. Toen was het nodig om met metrolijn 4 van Gare du Nord naar Gare Montparnasse te reizen, wat ten zuidwesten van het centrum ligt. Daar gebruikte ik de TGV hogesnelheidstrein om door Bordeaux, Dax en Bayonne te reizen voordat ik uitstapte bij Biarritz.
De reistijden waren als volgt:
- De reis tussen Rotterdam en Gare du Nord kostte 2:37 uur voor de heenreis en 3:05 voor de terugreis.
- De overstap en wachttijd in Parijs bedroeg 1:12 uur voor de heenreis en 2:14 voor de terugreis.
- De reis tussen Gare Montparnasse en Biarritz kostte 4:16 uur voor de heenreis en 4:13 voor de terugreis.
Ik merkte een aantal dingen op. De reistijd tussen Rotterdam en Gare du Nord varieerde nogal. Om de een of andere reden suggereert Google Maps een reis die een andere metrolijn met de bus combineerde, in plaats van alleen metrolijn 4. De overstap met metrolijn 4 vereiste niet meer dan 20 minuten voor de metro zelf en 20 minuten voor het lopen van de metro naar de treinstations. Vooral op de terugreis werd daar veel tijd verspild. In tegenstelling tot de TGV Euroduplex is de Thalys geen dubbeldekstrein, dus instappen is minder efficiënt. Omdat de Thalys veel langer is hebben passagiers meer tijd nodig om naar hun wagon te lopen op de perrons.
Volgens The Train Line is de afstand tussen Rotterdam en Gare du Nord 370 kilometer en de afstand tussen Gare Montparnasse en Biarritz 668 kilometer. De maximumsnelheid van de TGV Euroduplex (op normale commerciële routes) is 320 kilometer per uur, welke daadwerkelijk bereikt werd (het wordt op monitoren in de trein getoond) tussen Parijs en Bordeaux. De afstand tussen Parijs en Bordeaux is 499 kilometer en het kost de TGV Euroduplex gemiddeld 2:20 uur om die afstand af te leggen.
Met deze informatie kunnen we de gemiddelde snelheid over de trajecten berekenen:
- Rotterdam naar Parijs: 141 km/u (uitgaande van 2:37 uur reistijd)
- Parijs naar Bordeaux: 214 km/u
- Bordeaux naar Biarritz: 90 km/h (uitgaande van 1:53 uur reistijd)
Het is logisch dat de route van Rotterdam naar Parijs langzamer is dan Parijs naar Bordeaux omdat de eerste route stops heeft in Antwerpen en Brussel, terwijl de tweede geen stops heeft. Maar dat verklaart niet het volledige verschil. Op de route merkte ik dat de Thalys ook significant vertraagde op punten in België waar je het niet verwacht, naast het deel van de route dat door Antwerpen en Brussel heen gaat en waar geluidsoverlast mogelijk een factor is. De route tussen Bordeaux en Biarritz is ellendig traag, maar dat is omdat de TGV over gewoon spoor rijdt in plaats van toegewijd hogesnelheidsspoor.
De reis van Parijs naar Bordeaux is snel, maar de volledige reis is veel te traag. Als we onze klimaatdoelen willen behalen en vliegtuigpassagiers willen overhalen om de trein te nemen, moet dit verbeterd worden.
Mijn verbeterplan zou er als volgt uitzien:
- Stop met de Thalys en laat een TGV Euroduplex (tegen de tijd dat dit plan is geïmplementeerd is dat waarschijnlijk de opvolger, de Avelia Horizon) rijden van Amsterdam naar bestemmingen in Frankrijk en verder.
- Bouw een nieuw TGV-station voor alle TGV-treinen die stoppen in Parijs, zodat een overstap naar een ander station in Parijs niet meer nodig is. Dit is al het geval in Madrid, waar er een tunnel is aangelegd tussen de stations Chamartin en Atocha voor hogesnelheidstreinen. Zo’n TGV-station zou uiteraard gebouwd moeten worden naast de buitenwijken van Parijs en vereisen dat passagiers meer tijd kwijt zijn om naar het centrum van Parijs te reizen, met als voordeel dat het TGV-verkeer om Parijs heen sneller zou zijn.
- Begin eerder met het bouwen van hogesnelheidsspoor van Bordeaux naar de Spaanse grens. Spanje is al veel dichter bij de voltooiing van hun hogesnelheidsspoor naar de Franse grens (2023 in vergelijking met 2032). De voortgang van de LGV Montpellier–Perpignan is zelfs nog trager. Dat is de laatste ontbrekende schakel van 150 kilometer in het Franse hogesnelheidsspoor naar Spanje aan de Mediterrane zijde. Die route zal operationeel zijn in 2040, wat beschamend is.
- Verminder het aantal stops na Bordeaux door de stop in Dax te schrappen. Dit is maar een dorp met iets meer dan 20,000 inwoners. Schrap de stop bij Biarritz ook, omdat Bayonne groter is en toch al erg dicht bij Biarritz ligt. Deze stops bij kleine dorpen vertragen de reis terwijl ze weinig opleveren.
Laten we aannemen dat al deze maatregelen worden gerealiseerd en dat het mogelijk is om een gemiddelde snelheid van 200 km/u te halen, inclusief stops. Als we er van uitgaan dat de afstand tussen Amsterdam en Madrid over het spoornetwerk ongeveer gelijk is aan de 1.800 kilometer over de weg, dan kan een treinreis van Amsterdam naar Madrid in negen uur gedaan zijn. Het zal zeker duur zijn, maar het is een kwestie van politieke wil. Spanje heeft al laten zien dat het mogelijk is omdat het hogesnelheidsnetwerk daar veel uitgebreider is. Spanje is het ook nog steeds significant en snel aan het uitbreiden, terwijl Frankrijk achterop raakt. Als we een excellent hogesnelheidsnetwerk in Frankrijk dat kan concurreren met luchtvaart serieus willen nemen is het essentieel dat deze verbeteringen worden geïmplementeerd.