Naast de Volkskrant lees ik ook de NOS website en app voor mijn dagelijkse nieuws. Recent is mij opgevallen dat hun redactie een klap van de woke-molen heeft gekregen. Zie de e-mail die ik naar hen schreef hieronder.
Geachte heer/mevrouw,
Vandaag las ik dit nieuwsbericht. De eerste zin van het bericht luidt: ‘Archeologen hebben bij opgravingen in Pompeï een kamer blootgelegd waar volgens hen tot slaaf gemaakten hebben geleefd.’
Op deze pagina van jullie lees ik ‘Ook volgen we nauwlettend taalkwesties die onderdeel zijn van discussies in de samenleving. Zo heeft maatschappelijk debat ertoe geleid dat we ook bij de NOS bij voorkeur spreken van tot slaaf gemaakte in plaats van slaaf…’
Welk probleem wil de NOS hier mee oplossen? Volgens de Van Dale is het woord ‘slaaf’ geen informeel taalgebruik of op een andere manier aanstootgevend. Enkele uitzonderingen daar gelaten, werd vrijwel niemand vrijwillig slaaf. Dat een slaaf tot slaaf gemaakt wordt, is dus zo goed als inherent aan het slaaf zijn, zoals ook uit de Van Dale blijkt. Wat is er dan mis met het woord ‘slaaf’?
Op basis van welk maatschappelijk debat hebben jullie bepaald dat het nodig is om de term ‘tot slaaf gemaakte’ te gebruiken? Met betrekking tot Zwarte Piet heb ik wel duidelijk iets meegekregen van een maatschappelijk debat. Maar kunnen we in deze kwestie ook daadwerkelijk spreken over maatschappelijk debat, of een vocale minderheid die hun zin probeert door te drukken? Ik heb zelf de indruk dat dit een kleine minderheid is van de anti-racisme lobby die veel media aandacht genereert. Maar is de zwijgende meerderheid ooit wel eens gevraagd of zij moeite hebben met het woord?
Ik heb alle begrip voor het vervangen van woorden als ‘neger’ (de Van Dale erkent dat dit woord tegenwoordig vaak als beledigend wordt ervaren), ‘blank’ en ‘negerzoenen’. Ik denk ook dat Zwarte Piet racistische stereotypen liet zien. Maar ‘slaaf’ vervangen gaat mij echt een stap te ver in woke taalgebruik. Vooral ook omdat de term ‘tot slaaf gemaakte’ tot lange en rare zinnen leidt.
De ironie is dat jullie erg inconsistent zijn in het nieuwsbericht over de opgravingen in Pompeï. Alleen in de eerste zin wordt ‘tot slaaf gemaakten’ gebruikt, elders in het artikel wordt gesproken over ‘slaven’. Of dit opzet is of nalatigheid weet ik niet, maar het is niet geloofwaardig om hierin een compromis te maken. De titel moet dan ook zijn ‘Blootgelegde kamer Pompeï toont leefomstandigheden tot slaaf gemaakten’ er moet geschreven worden over ‘tot slaaf gemaakte familie’ i.p.v. een ‘slavenfamilie’ (twee maal), over een ‘kamer van de tot slaaf gemaakten’ i.p.v. de ‘slavenkamer’ en de ‘kamer van de slaven’. Als jullie de wijzigingen doorvoeren zal misschien duidelijk worden wat voor een potsierlijk misbruik het is van de Nederlandse taal. Wellicht zal die consistentie jullie smaak voor woke taalgebruik wat indammen?
Wat gaan jullie doen? De woke term consistent doorvoeren, of toch maar het woord ‘slaaf’ gebruiken in dit artikel?
Met vriendelijke groet,
Alexander van Loon
Sinds ik mijn e-mail op 7 november heb geschreven heb ik nog geen reactie gehad. Geen idee waarom, maar het is duidelijk dat ze gezwicht zijn voor een kleine minderheid van activisten die goed zijn in aandacht genereren, zeuren en doordrammen tot ze hun zin krijgen. De wet van ‘the squeaky wheel gets the grease’, zeg maar. Laten we daarom als de meerderheid die vindt dat de term ‘tot slaaf gemaakte’ een misdaad is tegen de Nederlandse taal ook in de pen klimmen. Jullie kunnen je klachten richten aan tikfout@nos.nl zoals vermeld is op hun eigen website.