Wethouders en wachtgeld bij de VVD Nieuwegein

In het AD Utrechts Nieuwsblad Zuid van maandag 19 april las ik dat er ophef is rond de VVD-collega’s in mijn buurgemeente, Nieuwegein. De VVD in Nieuwegein heeft namelijk de wethouderskandidaat voor de verkiezingen, Johan van Everdingen, gepasseerd voor Wouter Kolff. In december vorig jaar werd Van Everdingen weggestuurd door zijn eigen fractie, maar een paar dagen later kregen de VVD’ers spijt en zegden zij toe dat Van Everdingen na 3 maart weer zou kunnen terugkeren als wethouder. Nu bleek echter dat een deel van de fractie hem toch niet vertrouwd, en daarom is Kolff als wethouder gevraagd. Van Everdingen krijgt wachtgeld omdat hij ontslag had genomen. Een PvdA-raadslid die zijn reactie geeft beschuldigt de VVD van kiezersbedrog en geldverspilling, een opvatting die gedeeld wordt door veel inwoners van Nieuwegein.

In de korte versie van het artikel op de eerste pagina wordt geschreven dat het wachtgeld de gemeente € 75.000 per jaar kost. In de uitgebreide versie van het artikel een paar pagina’s verder blijkt dat getal wat kort door de bocht te zijn. Van Everdingen zal vier jaar wachtgeld ontvangen, het eerste jaar 80 procent van zijn laatste bruto maandsalaris (€ 7115) en daarna drie jaar 70 procent. Blijkbaar heeft de journalist een andere manier van rekenen, reken even met mij mee: (7.115 × 0,8) × 12 = € 68.304 voor het eerste jaar. Voor de drie jaren daarna bedraagt het (7.115 × 0,7) × 12 = € 59.776. Dus hoe de journalist aan € 75.000 per jaar komt is mij een raadsel, blijkbaar houd hij van mooie ronde getallen. Deze fout doet natuurlijk niets af aan het feit dat het belachelijk veel geld is.

De journalist voegt toe dat er geen sollicitatieplicht is voor Van Everdingen, en dat de VVD vier jaar geleden haar eigen wethouder Evert van Lingen op identieke wijze passeerde. Van Lingen krijgt nog steeds wachtgeld, de gemeente was daar vorig jaar € 175.000 aan kwijt. Van Everdingen zal raadslid blijven. Daarna schrijft de journalist nog eens expliciet dat Van Everdingen 75 mille gaat kosten, deze tweede claim van 75 mille doet mij vermoeden dat het geen toevallige schrijf- of drukfout was, maar een pure rekenfout. Het artikel gaat verder met de aanklacht van het PvdA-raadslid en een raadslid van ChristenUnie/SGP, die wat mij betreft terecht opmerken dat het achterlijk is dat de VVD ondanks dat Van Everdingen in ere was hersteld een ander als wethouder wil, en dat de VVD op deze manier geld over de balk gooit.

Als VVD’er (als ex-kandidaat-raadslid voor de gemeenteraad in Vianen voor de afgelopen verkiezingen om precies te zijn) schaam ik mij voor het gedrag van de VVD in Nieuwegein. Zij laten interne conflicten prevaleren over het algemeen belang. Wat ook opvalt is dat de VVD Nieuwegein hun website niet eens heeft bijgewerkt sinds de verkiezingen, als ze een emmer negatieve publiciteit over zich heen krijgen in een grote regionale krant zou je toch wel iets van uitleg mogen verwachten.

In het artikel in de krant krijgt vooral de VVD van Nieuwegein er van langs, maar ik denk persoonlijk dat Van Lingen en Van Everdingen de grootste blaam treft. Zij kiezen er immers voor het wachtgeld, dat wordt betaald met gemeenschapsgeld van ons allemaal, te accepteren. Dat ze er recht op hebben betekent niet automatisch dat ze er ook gebruik van moeten maken. De VVD heeft als liberale partij het principe dat het overheidsbemoeienis, dus ook herverdeling van inkomsten door middel van belastinggeld, zo veel mogelijk wil beperken. Dat doen jullie niet door jullie wachtgeld te innen, Van Lingen en Van Everdingen. Jullie verloochenen jullie liberale principes als lid van de VVD, het is de omgekeerde wereld, rechts lullen en links zakken vullen.

Van Lingen is dus al vier jaar aan het profiteren van gemeenschapsgeld, maar met een vlaag van verstandsverbijstering las ik het einde van het artikel. Het eindigt met een uitspraak van Van Everdingen, als slagroom op de verdorven taart:

Van Everdingen zegt dat hij zo is aangeslagen dat hij voorlopig niet kan solliciteren.

Wat een schoft. Prima als je een paar dagen bent aangeslagen, maar heb dan niet het lef om thuis te blijven zitten en wachtgeld te vangen. Normale mensen, ook ikzelf, zijn ongetwijfeld wel eens op een vervelende manier ontslagen, maar wij krijgen geen wachtgeld en wachten zeker geen maanden voordat we weer gaan solliciteren. Het doet mij pijn dat er meer van dit soort mensen zijn, die helaas ook vaak bij mijn partij blijken te horen, bijvoorbeeld dit spookraadslid en de wat meer bekende burgemeester Stefan Hulman. Bas Verkerk is als burgemeester van Delft het meest recente slechte voorbeeld. De pijnlijke ironie voor mij als VVD’er is dat blijkbaar alleen een PvdA’er, Job Cohen, in staat is het goede voorbeeld te geven.

Een ding verbaasde mij, het feit dat Van Everdingen geen sollicitatieplicht zou hebben. Eind vorig jaar werd de wachtgeldregeling voor politieke ambtsdragers versoberd, de regeling werd teruggebracht van zes naar vier jaar en er werd een sollicitatieplicht ingevoerd. Dat besluit werd op 15 oktober 2009 genomen door de Tweede Kamer, in december 2009 nam Van Everdingen ontslag. De nieuwe regeling trad blijkbaar in februari 2010 in werking. Wellicht heeft het lang geduurd voordat de Eerste Kamer ook zijn goedkeuring aan de wetswijziging gaf, maar op de website van de Eerste Kamer kon ik daar geen informatie over vinden.

Er zijn goede redenen om wachtgeld uit te keren aan politici, ik neem graag aan dat zij vanwege de aard van hun werk minder zekerheid hebben over het behoud van hun baan en dat het moeilijker voor hen kan zijn dan de gemiddelde Nederlander om een nieuwe baan te vinden. Maar vier jaar blijft nog steeds excessief, één jaar moet toch wel voldoende zijn lijkt mij. Gelukkig deelt mijn partij het standpunt dat de regeling versoberd moet worden, al is niet duidelijk tot welke duur de VVD de wachtgeldregeling wil beperken.