Wachtgeld, vervolgd

Vandaag staat er weer een artikel over wachtgeld in het AD, kolen op het vuur voor mijn toch al behoorlijk negatieve visie op dit soort mensen die schaamteloze bloedzuigers van ons gemeenschapsgeld zijn. Het gaat over burgemeester Bas Verkerk (VVD) in Delft, die ik in mijn vorige post ook noemde. Hij was voorheen wethouder in Den Haag, maar omdat hij als burgemeester van Delft sinds 2004 minder verdiende wordt het verschil in salaris aangevuld door de gemeente Den Haag. Het is ‘minder bekend’ dat wethouders inderdaad aanspraak op wachtgeld kunnen maken als zij in hun nieuwe functie minder verdienen.

De Haagse lokale politiek reageert verbijsterd. De SP-leider Gyomorei stelt dat Verkerk weliswaar gebruikmaakt van een legale mogelijkheid om wachtgeld te ontvangen, maar dat Verkerk daar vrijwillig vanaf had moeten zien. Een redenering waar ik het helemaal mee eens ben. De woordvoerder van Verkerk laat weten dat Verkerk er geen probleem in ziet:

De wetgever heeft hier een bedoeling mee gehad. Het is een regeling om te zorgen dat mensen in het openbaar bestuur blijven werken. Het klopt juridisch volledig. Is het dan immoreel? Die vraag is niet aan de orde. Als je het immoreel vindt, moet je bij de wetgever zijn. Die maakt het mogelijk.

De vraag is dus niet aan de orde omdat de wetgever verantwoordelijk is voor moraliteit als ik het goed begrijp. Dus als de wet wordt gevolgd, handel je moreel juist. Daar ben ik het niet mee eens. Laat ik een voorbeeld geven uit de literatuur die ik onlangs heb moeten lezen voor de cursus Bestuurskunde die ik volgde:

Americans have a distinctive legal culture concerning the proper role of government in restricting individual liberties to promote social cohesion, security, and solidarity. U.S. courts have been very reluctant to create a legal obligation to for citizens or even government officials to help one another. First-year law students are immersed in the doctrine that no one has a legal duty to rescue another person, not even a championship swimmer who happens by a drowning baby in a wading pool. To be succesful, law students must shed their ideas of ethical obligation, recognize that law and morality are separate spheres, and get over the popular but naive view that law ought to incorporate ideas about moral behavior.[1]

Met andere woorden, in de Verenigde Staten van Amerika worden de wet en moraliteit duidelijk als twee verschillende dingen begrepen. Desondanks zou iemand die bewust een baby niet redt van de verdrinkingsdood in een ondiep zwembad kunnen rekenen op de woede van zijn medemens. We hebben immers ook ongeschreven regels, fatsoensnormen. Verkerk moet zich niet verschuilen achter de wet of de wetgever, en moet eerlijk toegeven dat de belastingbetaler kan barsten.

Voor Stefan Hulman, die ik ook in mijn vorige post noemde, gold dezelfde situatie. Hij was wethouder in Rotterdam, werd later aangesteld als burgemeester van Den Helder en kreeg ook wachtgeld uitgekeerd omdat hij als burgemeester minder verdiende dan als wethouder. Hulman vertrok als burgemeester in Den Helder omdat de wethouders het vertrouwen in hem opzegden. Waarom wordt deze man wel in Ridderkerk als burgemeester geaccepteerd, en waarom wordt Verkerk als burgemeester geaccepteerd in Delft? Maakt het de lokale politiek, de wethouders en de inwoners daar niets uit? Als een van deze twee geldwolven de burgemeester van Vianen was zou ik de lokale politiek duidelijk maken dat deze aso’s moeten worden weggestuurd! Ik zou graag langs de deuren gaan voor een handtekeningenactie!

Wat mij frustreert is dat iedereen in Den Haag blijkbaar heeft liggen slapen totdat Elsevier op het idee kwam om gegevens over het uitgekeerde wachtgeld op te vragen. Wanneer en door wie is deze bepaling in de wet verzonnen die compensatie in het vooruitzicht stelt voor wethouders die ontslag nemen en een andere lager betaalde functie aannemen? Waarom is er toen niet nagedacht over de consequenties? Waar is deze wet eigenlijk in het wetboek te vinden? Ik vermoed zelf dat artikel 8 van het Rijkswachtgeldbesluit 1959 het relevante artikel is, maar de wetgeving is niet makkelijk te begrijpen.

Referenties:

1. Stone, Deborah. Policy Paradox: The Art of Political Decision Making (2002), p. 119.