Laat ik beginnen met een reactie op de bezwaren die geuit werden door Burckhardt, waar ik in vorige post over schreef:
De islam:
- is meer exclusief dan andere religies
- kent geen scheiding tussen kerk en staat
- heeft onveranderbare en rigide wetgeving
De hogere exclusiviteit van de islam valt niet te ontkennen als we de houding van de islam jegens afvalligheid vergelijken met andere religies. Echter, op dat punt zijn er verschillende interpretaties of afvalligheid binnen de islam strafbaar is of niet. In Turkije is het legaal. Als we exclusiviteit zien in het opzicht van tolerantie jegens andere religies, dan heeft de islam historisch gezien een betere reputatie dan het christendom. Een voorbeeld is de Joodse cultuur in het Middeleeuwse Iberische schiereiland onder het bewind van de moslims. Weliswaar was dat geen multiculturele droom van samenleven op gelijke voet, maar het was beter dan de verbanning of gedwongen bekering naar het christendom na de Reconquista. De beroemde islamhistoricus Bernard Lewis beaamt dat. Ik hoor mensen al klagen dat die tijd vele eeuwen achter ons ligt en dus niets zegt over de tolerantie van andere religies door moslims nu. Dat klopt, resultaten uit het verleden bieden geen garanties uit de toekomst. Maar het belangrijke is dat het laat zien dat religieuze intolerantie dus niet inherent is aan de islam, net zo min als het inherent is aan het christendom.
Wat betreft de theoretische scheiding tussen kerk en staat, ik heb daar geen verstand van, maar ik lees op dit punt ook weer over verschillende meningen. Maar laten wij het eindresultaat overwegen, het is bekend dat er wel staten bestaan met een moslimmeerderheid die democratisch en seculier zijn. Kijk ook eens goed naar staatsgodsdiensten, zelfs ‘hoogontwikkelde’ landen zoals Denemarken, Noorwegen en Ijsland hebben een staatskerk en zijn dus geen seculiere staten. Natuurlijk, de staten dat democratisch en seculier zijn in de islamitische wereld zijn in de minderheid vergelijken met de rest van de wereld, maar het is duidelijk dat de islam net zo goed als het christendom een scheiding tussen kerk en staat kent.
De wetgeving zou onveranderbaar en rigide zijn. Laten we er van uitgaan dat het waar is, en dat het ook waar is voor het christendom. Het doet er niet toe of het wel of niet waar is, het gaat er om of de wetgeving wordt nageleefd. Veel christenen moeten niets hebben van ‘iemand de andere wang toekeren’ of ‘wie zonder zonde is, werpe de eerste steen’. Net zo goed wordt de sharia niet overal in de islamitische wereld op dezelfde voet gevolgd, en in Turkije helemaal niet.
Alles draait om interpretatie. Zelfs de stevigste critici van de islam zoals bijvoorbeeld Robert Spencer met zijn weblog Jihad Watch, ontkennen niet dat veel moslims vredelievend zijn. Zie vraag 4b van de FAQ. In het antwoord daar wordt de oorzaak voor die vredelievend gezocht in gebrekkige interpretatie van de islam, luiheid en hypocrisie. In het antwoord op vraag 4c wordt vervolgens gesteld dat:
Furthermore, the strict literalism of the Quran means that there is no room for interpretation when it comes to its violent injunctions.
Ik kan niet anders denken dat die ruimte er wel is. Zo bestaan er ook veel verschillende meningen over de aard van jihad. Soms is de koran niet consistent, net zoals bijvoorbeeld de bijbel dat ook is. Er zijn bijvoorbeeld passages in de koran die zowel haat als liefde preken jegens andere religies. Dat kan en heeft gezorgd voor verschillende interpretaties en gedrag. Zodoende gaat het argument van de islamcritici dat er maar één soort islam is, dat er geen gematigde islam is en dergelijke ook niet op. De critici zijn ook selectief, en stellen de islam kwader voor dan het werkelijk is.