politiek

Met de verkiezingen voor de Tweede Kamer in aantocht zal ik de verkiezingsprogramma’s van een aantal partijen evalueren op mijn weblog. Ik begin met GroenLinks, hun verkiezingsprogramma is hier onderaan de pagina te downloaden. In 2010 schreef ik over hun vorige verkiezingsprogramma.

Marktinterventie: van fleswater tot cultuursubsidies

De reden dat ik GroenLinks (GL) als eerste behandel is hun recente plan om de horeca gratis kraanwater te laten serveren. Als hun petitie daarvoor 25.000 handtekeningen krijgt, zullen ze een initiatiefwet indienen om het te verplichten. Dit voorbeeld illustreert in mijn ogen goed het verschil tussen de Nederlandse liberale partijen. Het is moeilijk voor te stellen dat D66, de VVD of de PVV met een vergelijkbaar plan zouden komen.

Van alle liberale partijen is GL het meest sociaalliberaal en links. Waar de gemiddelde liberaal houdt van een kleine overheid die niet onnodig ingrijpt in de markt  is dat bij GroenLinks duidelijk niet het geval. Zoals dit plan laat zien is hun drempel voor overheidsingrijpen relatief laag vergeleken met andere liberalen: te laag wat mij betreft.

Begrijp me niet verkeerd, ik haat gebotteld water net zo hard als GL. Maar dit is echt iets wat je kan overlaten aan de markt. Als genoeg klanten om kraanwater vragen en geen fleswater meer bestellen zal een restaurant het gaan aanbieden. GroenLinks verwijst naar het buitenland als voorbeeld, waar gratis kraanwater in de horeca normaal is. Maar zou daar wetgeving zijn die het verplicht?

Kortom, typisch een probleem dat beter kan worden opgelost door te stemmen met de portemonnee in plaats van wetgeving. Wat als liberaal misschien nog wel te rechtvaardigen zou zijn is een extra belasting op fleswater, dat zou de consumptie er van ook reduceren zonder de aanpassing van de Drank- en Horecawet die GL wil.

Maar deze bereidheid tot marktingrijpen gaat veel verder dan gebotteld water. Het is niet anders met de cultuursubsidies waar ik eerder al over schreef. Het wordt mij niet duidelijk uit het verkiezingsprogramma of GL de bezuinigingen van het kabinet-Rutte op cultuur wil terugdraaien, maar op pagina 30 is te lezen dat er niet (verder?) op wordt bezuinigd en dat er meer wordt geïnvesteerd in innovatief kunstaanbod, talentontwikkeling en cultuuronderwijs. Ook wordt het lage btw-tarief van 6 procent voor podiumkunsten en beeldende kunsten gehandhaafd na 2013.

Met de laatste twee punten heb ik in principe geen probleem, al ben ik benieuwd wat die investering in cultuuronderwijs precies inhoud. Maar over de eerste twee punten kan ik kort zijn: laat het over aan de markt. De overheid moet cultuur niet actief (i.t.t. passief door dat lage btw-tarief bijvoorbeeld) subsidiëren, burgers kunnen zelf bepalen wat zij leuk vinden qua cultuur. Als er dan een orkest over de kop gaat omdat de subsidiekraan is opgedroogd, is er blijkbaar geen interesse in hun werk.

Wat mij dan wel positief opvalt op pagina 31 van het programma zijn de plannen van GroenLinks met de publieke omroep. Zij willen – net als de VVD – terug naar twee netten en een einde aan de verzuiling. Persoonlijk zou ik het echter ook prima vinden als de publieke omroep wordt afgeschaft omdat het net als cultuur kan worden overgelaten aan de markt.

Geen zicht op financiën

Op het punt van financiën is het verkiezingsprogramma angstvallig stil. Op pagina 3 wordt ‘een sluitende begroting’ genoemd en onder aan pagina 19 wordt verteld dat GL het begrotingstekort ‘zo snel als verantwoord’ wil wegwerken. Maar hoe snel dan? De VVD is er in ieder geval duidelijk over, volgens hun programma streven zij naar begrotingsevenwicht in 2017 en willen ze 24 miljard bezuinigen.

Ik kan het nergens vinden in de documenten van GL zelf, maar als ik RTL Nieuws mag geloven wil GL tussen 2017 en 2019 ook begrotingsevenwicht. Daarbij valt op dat D66, PvdA en CDA net als de VVD in 2017 ook begrotingsevenwicht willen hebben, en dat SP en PVV het ‘op termijn’ willen bereiken. De Volkskrant leest echter hetzelfde in het programma van GL als ik: er wordt simpelweg geen jaartal genoemd. Mijn conclusie is dat er wél een jaartal werd genoemd in het concept, maar niet in de finale versie.

We zullen het zien wanneer de doorrekeningen van de verkiezingsprogramma’s door het CPB worden gepresenteerd op 27 augustus. Maar tot dan is het programma van GL op dit vlak niet transparant. Ze hadden een apart hoofdstuk moeten weiden aan de financiële plannen. De Volkskrant merkt op dat ook andere partijen hier last van hebben en dat de VVD het meest transparant is op dit punt.

Pro-Europees

Het wordt weliswaar niet echt onder de aandacht gebracht als hoofdpunt, maar het programma maakt duidelijk dat GL pro-Europees is (pagina 30). In Nieuwsuur werd in juni een goede uitleg gegeven door econoom Barbara Baarsma over hoe de Eurocrisis is op te lossen: door een meer federaal Europa. Een aanbeveling die gedeeld wordt met het CPB.

De VVD, de PVV en de SP zijn eurosceptisch terwijl GL en D66 pro-Europees zijn. Rutte wil naar eigen zeggen liever ‘de brand blussen’ dan praten over ‘institutionele vergezichten’. De brandweer moet zeker snel in actie komen, maar zodra de brand is geblust zou ik ook zo snel mogelijk een nieuw huis gaan bouwen dat minder vatbaar is voor brand.

Ik heb niks tegen een federaal Europa. Dat wordt ook wel schertsend de ‘Verenigde Staten van Europa’ genoemd, maar is federalisme zoals in de VS dan zo verkeerd? De EU-lidstaten hebben minder met elkaar gemeen dan de staten van de VS, maar dat is een kwestie van machtsbalans tussen de staten en de federale regering; in de EU kan die balans meer uitslaan naar de lidstaten.

Als het Europees Parlement dan ook machtiger wordt zoals GL voorstelt dan zouden er nog minder bezwaren zijn. Vooral hun standpunt voor grensoverschrijdende kieslijsten voor het Europees Parlement vind ik interessant. Als er een Bulgaar is met goede ideeën dan wil ik daar best op stemmen.

In plaats van doormodderen moet er werk worden gemaakt van dat meer federale Europa, en daarvoor acht ik de pro-Europese partijen het meest geschikt.

Overig

Ik kan nog lang doorgaan, maar dan kan ik beter een boek schrijven in plaats van een weblogpost. Daarom zal ik nog kort wat overige punten ter sprake brengen.

Ik ben het grotendeels eens of ten minste niet oneens met de plannen voor de groene economie van GroenLinks. Alleen denk ik niet dat kernenergie zo snel mogelijk moet worden uitgefaseerd. Zie wat dat betreft ook mijn post over hun vorige verkiezingsprogramma.

Op het asielbeleid verschil ik het meest met GL. Ze willen een kinderpardon (hier schreef ik al eerder over), ze ‘nodigen jaarlijks een groep kwetsbare vluchtelingen uit om hier een nieuw bestaan op te bouwen’ en willen een ‘warm vluchtelingenbeleid’ (pagina 11).

Wat mobiliteit betreft is het goed om te zien dat GL kiest voor ambitieuze investeringen in openbaar vervoer in plaats van het asfalt waar het kabinet-Rutte zich op heeft blindgestaard. Ook willen ze dat stomme paradepaardje van de VVD, 130 kilometer per uur, terugdraaien. Maar ze willen ook nog steeds de kilometerheffing (pagina 17 en 18). Daar ben ik nu meer genuanceerd over, ook al blijft het duur. De implementatie van kilometerheffing in Singapore bijvoorbeeld biedt ook voordelen.

Tot mijn verrassing is GL voorstander van een variant van een sociaal leenstelsel voor studiefinanciering. Dit had ik eigenlijk niet van ze verwacht gezien hun linkse oriëntatie, maar een zoekactie leert dat zij al langer voorstander zijn van dat systeem. De basisbeurs en langstudeerboete schaffen ze af, de aanvullende beurs gaat omhoog en het collegeld omlaag (pagina 22). Ik zie geen bezwaar omdat onderwijs zo toegankelijk blijft terwijl er ook geld wordt bespaard.

Jammer genoeg gelooft GL in positieve discriminatie, zoals een vrouwenquotum en ander voorkeursbeleid voor etnische minderheden. Niet alleen is dat veel bemoeizucht, maar het lijkt mij ook niet bevorderlijk voor de status die een persoon geniet in een organisatie als die is aangenomen ‘voor het quotum’ (pagina 22 en 23).

Als bestuurskundige viel mij op dat GL het aantal zelfstandige bestuursorganen wil terugbrengen. Ik kan een aantal redenen bedenken, maar ben benieuwd wat de motivatie van GL is. Er wordt geen toelichting op gegeven (pagina 30), maar op de website van GL is te lezen dat ze het gebrekkige toezicht op zbo’s een probleem vinden. Ik kan mij dat goed voorstellen na het debacle met het COA. Maar ze zouden net als andere partijen meer concreet moeten zijn, welke zbo’s moeten eraan?

Conclusie

Ik heb veel sympathie voor GL. Naast de eerder genoemde standpunten vind ik de motie-Vendrik en het standpunt dat Nederland een republiek moet worden ook zeer lovenswaardig in dat opzicht. Maar er zijn te veel haken en ogen die mij er van weerhouden om op GL te stemmen.

De Europese Commissie heeft deze week het ACTA-verdrag ondertekend, op een manier waarbij de volksvertegenwoordiging voor zover geen invloed had. ACTA is gevaarlijk en bedreigt onze vrijheid, maar het blijft spannend nu onze Tweede Kamer en het Europees Parlement aan zet zijn om het te ratificeren omdat er nog geen tekenen zijn van een ruime meerderheid van tegenstanders. De VVD heeft in het verleden wel geklaagd over de geheime onderhandelingen op initiatief van Jeanine Hennis-Plasschaert, maar het laatste nieuwsbericht daarvan dateert van maart 2010. Sindsdien is het angstvallig stil gebleven.

Gelukkig zijn er ook leden van het Europees Parlement die wel uitgesproken zijn over vrijheden, zoals Marietje Schaake die voor D66 lid is van het EP. Precies zoals je van een liberale partij zou verwachten. Als de EP-fractie van de VVD geen tegenstander is van ACTA weet ik naar wie mijn voorkeurstem gaat voor de volgende verkiezingen voor het EP. Ik heb net de petitie tegen ACTA getekend en ga contact opnemen met de relevante VVD’ers die in de TK en het EP deze materie in hun portefeuille hebben om meer te weten te komen over het standpunt van mijn partij.

Post Scriptum 25 februari 2011: inmiddels heeft de Europese Commissie de ACTA ter beoordeling voorgelegd aan het Europees Hof om te kijken of de ACTA in strijd is met Europese regelgeving. Die beoordeling kan echter een paar jaar op zich laten wachten. Wat mij opvalt is dat ACTA niets zou veranderen aan de bestaande wetgeving volgens de Eurocommissaris die in het gelinkte bericht wordt aangehaald. Onze minister Verhagen deelt die mening. Het is in dat opzicht jammer dat de tegenstanders zoals de Electronic Frontier Foundation waar ik eerder naar linkte in dit bericht niet duidelijk zijn wat er nu precies zo bezwaarlijk is aan het verdrag.

Het doet mij vermoeden dat er inderdaad niet zoveel aan de hand zou kunnen zijn. Maar als ik Herbert Blankesteijn mag geloven is ACTA wel degelijk gevaarlijk. En hoewel hij blijkbaar geen jurist is gebruikt hij overtuigende argumenten en heeft hij de verdragstekst blijkbaar bestudeerd. Overigens heeft Afke Schaart van de VVD inmiddels nog steeds geen antwoord gegeven op mijn berichten. Wordt vervolgd, over drie jaar?

Links en rechts hebben een meningsverschil over een kinderpardon. GroenLinks is voorstander met Tofik Dibi als initiatiefnemer. De VVD is, bij monde van Cora van Nieuwenhuizen, tegen het kinderpardon. Nieuwenhuizen was op 26 januari te gast in Nieuwsuur om het VVD-standpunt uit te leggen. Ondanks dat Twan Huys agressief interviewde en Nieuwenhuizen nauwelijks liet uitpraten, wist dit kamerlid toch een overtuigend optreden te maken.

Een kinderpardon of welk generaal pardon dan ook is simpelweg niet eerlijk. Is het eerlijk dat iedereen die onder de pardonregeling valt mag blijven, terwijl de mensen die een maand voor het ingaan van de regeling zijn uitgezet niet alsnog een verblijfsvergunning krijgen? Nee, want dat is rechtsongelijkheid. Niet alleen gelijke rechten, maar ook de regels zelf worden overboord gegooid. Normaliter worden er regels toegepast om te beoordelen wie wel of niet recht heeft op een verblijfsvergunning. Dat doen wij omdat wij denken dat de een meer recht heeft op een verblijfsvergunning dan de ander op basis van de achtergrond van de asielzoeker.

Ja, in de eerste link naar het verhaal op nu.nl erkent minister Leers al dat lange procedures en de mogelijkheid tot het stapelen van procedures een fout zijn aan de zijde van de overheid. Maar het exploiteren van die mogelijkheden om een beslissing over de verblijfsvergunning uit te stellen is de fout van de asielzoeker. En stel nu dat je als asielzoeker niet actief misbruik maakt van de mogelijkheden en je weet dat het jaren kan duren voordat er een definitieve beslissing over een vergunning wordt genomen. Ik denk niet dat het dan gerechtvaardigd is om jezelf te benoemen tot schrijnend geval. Als je niet tegen de onzekerheid, met het zwaard van Damocles boven het hoofd, om kunt gaan dan had je eieren voor je geld moeten kiezen en zelf de beslissing moeten nemen om terug te keren zonder het besluit af te wachten. Als je dat wel kunt, aanvaard de weigering van de verblijfsvergunning na jaren vertraging dan.

Dat is ook hoe ik denk over de zaak Mauro. Het was het beste geweest als al in 2002 of 2003 was besloten dat hij weer had moeten terugkeren naar Angola. En zijn pleeggezin waar hij al in 2003 werd ondergebracht wist toen al dat een weigering van de verblijfsvergunning van Mauro hen boven het hoofd hing. In 2007 wordt de verblijfsvergunning definitief afgewezen. Maar in plaats van deze afwijzing te aanvaarden gaan de pleegouders (mijn aanname) door met juridisch getouwtrek en pas als alle opties uitgeput zijn start de ophef in de media. Ik begrijp het gedrag van de pleegouders wel, ik zou het misschien ook zo gedaan hebben, maar dat maakt het niet juist. Uiteindelijk besluiten de politici dat de regels voor Mauro niet gelden, hij mag een studievisum aanvragen voor een mbo-opleiding terwijl dat normaal alleen voor een hbo-niveau of hoger is toegestaan en hij mag de beslissing over het studievisum in Nederland afwachten, ook een afwijking van wat gangbaar is. Wat heeft dit met rechtvaardigheid te maken? Voor mij is dit niets meer dan een perversie van rechtvaardigheid.

Hoewel ik op nu.nl lees dat Van Nieuwenhuizen in het Mauro-debat de woorden ‘schrijnend geval’ heeft laten vallen, heeft zij een idee van rechtvaardigheid en rechtsgelijkheid waar ik mij bij kan aansluiten. Zij wil als kamerlid niet buigen voor de publieke opinie die voorstander is van dit kinderpardon en durft onpopulaire beslissingen te verdedigen, om te doen wat juist is ondanks de hevige oppositie. Van Nieuwenhuizen is een van mijn kandidaten voor een voorkeursstem bij de volgende verkiezingen geworden.

Ik denk dat het tijd is om een eerste balans op te maken van de prestaties van het kabinet Rutte tot zover. Ik ga in deze post twee onderwerpen behandelen die flink wat media aandacht hebben genoten, de verhoging van de snelheidslimiet naar 130 kilometer per uur en de bezuinigingen op het onderwijs. Ik vind het niet fijn om mijn onderwerpkeuze in feite te laten bepalen door de media, omdat ik op andere onderwerpen nog geen zicht heb. Het liefst zou ik het volledige stemgedrag van mijn partij, de VVD, in de Tweede Kamer evalueren, maar daar heb ik op dit moment geen tijd voor. Ik zal dat zeker eens gaan doen in een volgende post.

Over 130 km/u kan ik kort zijn. Het is een idee van de VVD (specifiek Charlie Aptroot) en de PVV. Het huidige experiment met 130 km/u in plaats van 100 km/u op de A16 tussen Moerdijk en Breda blijkt in ieder geval een triviale tijdswinst op te leveren. Verder leidt het tot meer luchtverontreiniging, geluidsoverlast en verkeersongelukken. Kortom, het is symboolpolitiek die ons niets oplevert en dient alleen maar electoraal gewin. Ook erger ik mij aan de argumenten die Aptroot geeft voor verhoging: ‘Auto’s zijn schoner geworden dus wordt de uitstoot minder. Waarom rijden veel mensen te hard op sommige wegen? Omdat de snelheidsbeperking er belachelijk is.’ Dus het voordeel dat behaald is met schonere auto’s doen we weer teniet en dan zijn we niets opgeschoten. En een snelheidsbeperking van 120 km/u vind ik niet belachelijk, waarom moet er zoveel haast gemaakt worden? Zelf vind ik 100 km/u snel genoeg, maar ik doe dan ook graag aan hypermilen.

Dan de onderwijsbezuinigingen. De boete van 3000 euro voor langstudeerders die meer dan een jaar vertraging oplopen leidt bij mij tot gemengde gevoelens. Enerzijds vind ik het wel terecht, maximaal een jaar vertraging voor een bachelor en een jaar vertraging voor de master vind ik goed haalbaar. Straks heb ik mijn bachelor Geschiedenis afgerond met een half jaar vertraging (in een andere post daarover later meer).

Maar ik heb ook een jaar moeten besteden aan het halen van mijn HBO-propedeuse voor de studie Bestuurskunde, vervolgens nog een jaar aan mijn HBO-studie voordat ik realiseerde dat ik beter een universitaire studie kon volgen. Daarna nog een jaar aan een studie Bestuurskunde aan de Erasmus Universiteit Rotterdam. Dat wijt ik aan studeerproblemen. Als iemand werkelijk last heeft van studeerproblemen in plaats van luiheid, zou die persoon dan ook financieel gestraft moeten worden? Wat als iemand een slechte studiekeuze heeft gemaakt? Dat ene jaar dat ik heb besteed aan het halen van mijn propedeuse, moet dat eigenlijk wel als vertraging tellen? Ik heb ook het geluk dat mijn ouders mijn opleiding betalen, dus bij mij is er geen sprake geweest van een financiele prikkel om snel af te studeren. Ik twijfel of mijn ouders indien de boeteregeling van toepassing zou zijn geweest drie keer 3000 euro zouden hebben betaalt, maar ik vermoed dat ze die wel voor minstens een jaar zouden hebben betaald. Dus voor mensen met rijke ouders geldt de financiele prikkel niet altijd. Ik vraag mij af wat er van mij zou zijn geworden als ik was opgegroeid als wees onder de hoede van arme verzorgers, zou ik op tijd zijn afgestudeerd? Ik ben uiteraard heel blij met mijn ouders, maar ik tegelijkertijd vind ik het jammer dat mijn studie voor mij betaald is.

Werkelijk bezwaarlijk was dat universiteiten ook een boete voor langstudeerders krijgen. Dat plan is echter aangepast: de ‘perverse prikkel’, de boete voor de universiteiten, is geschrapt, maar daar komt een generieke korting van 160 miljoen voor in de plaats. Uiteraard lijkt het mij geen goed plan om op het onderwijs te bezuinigen en kan ik mij niet voorstellen dat er niets te vinden is wat minder prioriteit geniet en waar die 160 miljoen te halen is. Echter moet nog iets anders opgemerkt worden, door efficiënter gebruik van middelen kunnen betere resultaten behaald worden. Misschien een open deur, maar kijk eens naar de resultaten van het PISA-onderzoek en het jaarlijkse budget per student tussen het secundair en tertiair onderwijs. Finland en Zuid-Korea spenderen noemenswaardig minder budget aan onderwijs dan Nederland, maar ze scoren wel veel hoger in het PISA-onderzoek. Oostenrijk en vooral de Verenigde Staten spenderen meer maar scoren slechter. Kortom, er is niet noodzakelijk een causale relatie tussen onderwijsbudgetten en prestaties van studenten. In het PISA-onderzoek worden de vaardigheden van vijftienjarigen onderzocht, maar wellicht zijn de resultaten tot op zekere hoogte te extrapoleren naar het hoger onderwijs. Wat het hoger onderwijs betreft, de VS hebben wel de beste universiteiten. Ik ben benieuwd of daar wel een causale relatie is met budget en prestaties.

In plaats van de boete voor langstudeerders zou het eerlijker zijn indien de studiefinanciering wordt afgeschaft en vervangen door een sociaal leenstelsel. Dan deelt iedereen in de bezuinigen, niet alleen langstudeerders, en blijft wel een stimulans bestaan om snel af te studeren. Een renteloze lening of iets dergelijks moet met goede randvoorwaarden geen probleem vormen, als we een hypotheek nemen op een huis is een lening voor een studie toch ook geen probleem? De discussie over die maatregel speelde voor de langstudeerboete, halverwege 2010. Een artikel van de krant Trouw is wat dat betreft verhelderend (zie de tweede pagina). De VVD was in die tijd voorstander van het sociaal leenstelsel, de PVV wilde niets veranderen, het CDA wilde studiefinanciering behouden en langstudeerders beboeten. Ik denk dat de drie partijen in de formatie op het standpunt van het CDA zijn uigekomen als compromis, en dat doet mij ook twijfelen of Halbe Zijlstra uit eigen motivatie deze maatregel neemt, voelt hij zich niet gedwongen om een afspraak van de coalitie uit te voeren?

Nu herinner ik me ook weer de bezuinigingen op cultuur. Daar kan ik ook kort over zijn: prima plan, laat de markt maar bepalen welke vormen van cultuur waardevol zijn, dat hoeft de overheid niet voor ons te bepalen. Als een toegansbewijs voor het optreden van een orkest dan te duur wordt, kan er gewoon een CD met klassieke muziek worden geluisterd. Met Spotify is dat tegenwoordig zelfs gratis.

Zojuist heb ik gestemd voor de ledenraadpleging voor de kandidatenlijst van de VVD voor de Eerste Kamer. Partijdemocratie is een belangrijk goed, en het geeft naar mijn mening ook een zekere verantwoordelijk aan de leden van de VVD. Als leden niet stemmen of domweg het advies van de partij voor de kandidatenlijst overnemen heb je niets aan partijdemocratie, het is er wel maar het heeft geen betekenis. Ik vermoed dat een groot deel van de leden toch zo zal handelen. Zelf ben ik er schuldig aan geweest ten tijde van de ledenraadpleging voor de kandidatenlijst van de VVD voor de Tweede Kamer, ik had toen niet opgelet en niet gestemd.

Dat stemrecht geeft dus de verantwoordelijkheid om zelfstandig over kandidatenlijst na te denken. Voor de ledenraadpleging werd ook per post een document waarin de kandidaten werden geïntroduceerd aan de leden. Introductie is echter een groot woord, er staat alleen een CV en een foto van de kandidaat in. Een CV is natuurlijk erg belangrijk om er achter te komen of iemand wel capabel is voor een functie, maar het gaat hier om een politieke functie. Dan is een belangrijke overweging voor de stemmende leden wat de visie van de kandidaat is op zijn werk. Bijvoorbeeld waar een kandidaat zich voor wil gaan inzetten in de Eerste Kamer of wat die kandidaat gerealiseerd heeft in de Eerste Kamer als de kandidaat een nieuwe termijn ambiëert. Het probleem is, ik kan dus niets te weten komen over hun motivaties om lid van de Eerste Kamer te worden. En als iedere kandidaat een indrukwekkende CV heeft, ook al zijn er wel wat verschillen, wordt het erg moeilijk om te kiezen.

Een zeer beperkt aantal van de kandidaten heeft een website vermeldt. Bijvoorbeeld Jos van Rey. maar die website gaat alleen maar over zijn werk in de lokale politiek van Roermond. Er is eigenlijk maar een kandidaat die een persoonlijke website heeft die wel nuttige informatie geeft, en dat is Anne-Wil Duthler. Haar website beschrijft waar zij in de Eerste Kamer aan heeft gewerkt en wat haar prioriteiten zijn. Het had nog wel wat uitgebreider gemogen, met een weblog bijvoorbeeld dat meer de diepte in gaat, maar het is al een grote prestatie in vergelijking met de rest van de kandidaten. Niet alleen de communicatie is een groot pluspunt, maar het feit dat zij ook aandacht heeft gevraagd voor ‘privacybescherming bij de bewaarplicht van internetgegevens’ maakt het compleet. Privacy wordt tegenwoordig te vaak met voeten getreden en die bewaarplicht is ongewenst, er zijn niet genoeg politici die zich dat realiseren.

De cynicus zou vermoeden dat de kandidaten denken dat de leden toch wel slaafs het advies gaan volgen van de partij en instemmen met de kandidatenlijst zoals die is, of dat zij helemaal niet stemmen, en dat communiceren naar de leden dus niet nodig is. Voor mij gaat dat in ieder geval niet op. Net zoals een sollicitatiegesprek over veel meer gaat dan alleen een imponerende CV eis ik als lid dat kandidaten mij uitgebreid vertellen wat hun visie op het lidmaatschap van de Eerste Kamer is, wat hun plannen zijn en waarom ik op hen zou moeten stemmen. Daarom heb ik de advieslijst overgenomen, met twee aanpassingen: ik heb Anne-Wil Duthler op nummer 1 gezet in plaats van 11 en Frans-Willem Lantink op nummer 9 in plaats van 26. Hij is mijn docent en stagebegeleider en ik ken en vertrouw hem, dus mijn motivatie om hem flink wat hoger te zetten is dus ietsjes aangetast door nepotisme. Het liefst zou ik de afweging op eerlijke wijze hebben gemaakt door goed te vergelijken welke leden volgens mij het beste mijn belang en dat van de VVD behartigen, maar dat was dus niet mogelijk als ik alleen kan afgaan op een CV.

Vandaag is de laatste dag om te stemmen (ik stel ook alles uit…) voor de ledenraadpleging, dus mijn advies zal zijn als mosterd na de maaltijd voor de leden die al gestemd hebben. Maar dan nog is mijn advies goed om te onthouden voor de volgende ledenraadpleging.

P.S.: mijn vermoeden dat de opkomst geen storm zou lopen bleek juist te zijn, bijna 17% van de leden nam de moeite om te stemmen en aan het advieslijst van de partij is dus niets veranderd.

Zojuist heb ik het acht uur journaal gezien van vandaag. De leden van GroenLinks moeten blijkbaar niets hebben van het idee dat Nederland een nieuwe missie naar Afghanistan gaat sturen. Wat op het acht uur journaal te zien was, kan hier op de website van de NOS worden teruggezien. Laten we eens naar de argumenten luisteren van wat GroenLinks leden:

Het is niet de taak van GroenLinks om het voortouw te nemen om te zorgen dat die troepen er wel komen, dat begrijpt niemand!

Het is inderdaad een partij met een pacifistische aanhang, dus je zou kunnen verwachten dat GroenLinks de missie niet zou steunen. Maar gelukkig denken de politici van GroenLinks veel beter na dan een groot deel van hun leden. Kijk maar eens op hun website bij hun standpunten over internationale solidariteit:

Nederland is een wereldland. Wij hebben baat bij een gezonde wereldeconomie en internationale veiligheid. GroenLinks wil een krachtige internationale aanpak van conflicten, mensenrechtenschendingen en de roofbouw op de aarde. Eerlijke globalisering moet ervoor zorgen dat ook arme landen de kansen krijgen waar ze recht op hebben.

En over Afghanistan:

De oorlog in Afghanistan woedt sinds 2001 onder het mom van de ‘oorlog tegen het terrorisme’. Nederland maakt in Uruzgan deel uit van de offensieve NAVO-strategie, gedomineerd door de VS. GroenLinks steunt diplomatieke en ontwikkelingsinspanningen in Afghanistan, maar staat zeer kritisch tegenover de inzet van militaire middelen. GroenLinks is dan ook tegen de offensieve NAVO-missie in Uruzgan en voor een politietrainingsmissie.

De door de VS gedomineerde NAVO-strategie is gericht op de terroristenjacht, terwijl de belangrijkste problemen in Afghanistan straffeloosheid, criminaliteit, corruptie en slecht bestuur zijn. Déze problemen zijn de voedingsbodem voor de Taliban in Afghanistan en Pakistan. Voor deze problemen zijn (louter) militaire middelen geen oplossing. De Afghaanse bevolking roept om de aanpak van straffeloosheid en criminaliteit en wil weer veilig over straat kunnen. Daarom moet worden ingezet op ontwikkeling, rechtshandhaving en het opbouwen van het politieapparaat en democratische instituties.

Politieopbouw is cruciaal voor een begin van openbare ordehandhaving in een samenleving die op het gebied van veiligheid meer door straffeloosheid en corruptie wordt geteisterd dan door de Taliban. Civiele politietaken van wijkagenten, recherche, drugs- en corruptiebestrijding zijn ten onrechte verwaarloosd, omdat de militaire inspanningen alle aandacht, menskracht en geld opslurpten. Daardoor is er een schrijnend tekort aan politietrainers. GroenLinks vindt dat een slechte zaak en wil daar een einde aan maken. GroenLinks heeft daarom met haar aangenomen motie de regering opgeroepen te onderzoeken wat en hoe Nederland bij kan dragen aan die civiele politietaken.

Civiele politie wordt op dit moment in Afghanistan alleen met de missie van de Europese Unie getraind. Die is gescheiden van de OEF- (Operation Enduring Freedom) en NAVO-missies, die gevechtsoperaties uitvoeren en veiligheidstroepen trainen voor paramilitaire taken. Met de motie van GroenLinks is zeker gesteld dat Nederland niet langer meevecht in terreurbestrijdingsoperaties die een politieke oplossing in de weg staan.  Door de Europese trainingsmissie krijgt Afghanistan zelf de mogelijkheid de veiligheid van haar bevolking te gaan garanderen.

Met de analyse van de problemen in Afghanistan van GroenLinks ben ik het niet helemaal eens. Hadden de VS Afghanistan niet moeten aanvallen na 11 september 2001? Feit is dat Afghanistan een vrijplaats was voor terroristen, dat de Taliban een tyranniek regime voerden en dat ze Bin Laden niet wilden uitleveren. Als ik George W, Bush was geweest op dat moment had ik ook zonder twijfel aangevallen. Hoe had GroenLinks er over gedacht als die vliegtuigen in Nederland in Den Haag, Utrecht, Amsterdam en Rotterdam waren neergestort? Merk ook op hoe volgens GroenLinks het jagen op terroristen de ‘straffeloosheid’ en de ‘criminaliteit’ niet zou oplossen.

Maar terug naar het argument, GroenLinks heeft volgens haar standpunten een besef van internationale solidariteit. De hypocriet die denkt dat het niet de taak van GroenLinks is en anderen het vuile werk wil laten opknappen zal zich beter thuisvoelen bij de SP. Argument afgekeurd, volgende:

(Verslaggever) De leden vragen zich af wat Afghanistan er mee opschiet als Nederland politieagenten gaat trainen. Ook lijkt de missie te veel op een militaire missie, vindt de partijraad. (Lid) Hoe kan je garanderen dat het een civiele missie wordt?

Het hoofddoel is politieagenten opleiden, dan lijkt mij dat het voldoet aan het criterium dat het civiel is. Volgens dit bericht gaat het om het volgende personeel:

Er worden 225 opleiders ingezet, waarvan 40 in Kabul onder de vlag van de Europese politiemissie EUPOL in.

Daarnaast zullen 165 militaire trainers, waaronder 30 marechaussees, in de provincie Kunduz gestationeerd worden. Zij zullen de civiele politie trainen.

Het kabinet besloot verder dat er vier F16-gevechtsvliegtuigen in Afghanistan blijven. Ze worden verplaatst van het zuiden naar het noorden van het land, in Mazar-e-Sharif. De F16-eenheid heeft ongeveer 120 man aan ondersteunend personeel.

Alleen de F-16 eenheid begrijp ik niet, het lijkt me wat vergezocht dat die nodig zijn om de trainers te beschermen. De Amerikanen hebben ook een luchtmacht. Inderdaad zou je kunnen denken dat de F-16 eenheid verdekte militaire steun is. Dan moet de coalitie die schrappen, het lijkt mij dat er in dat geval geen basis meer is om te twijfelen aan het civiele karakter van de missie, toch? Maar ik zie die GroenLinks leden er wel voor aan dat sommigen van hen helemaal niet weten wie en wat er volgens het voorstel naar Afghanistan gestuurd wordt, en dat ze gewoon maar roepen dat het niet civiel is voor de stemmingmakerij. Zelf heb ik overigens geen probleem met militaire steun. Argument goedgekeurd, volgende.

Maar dan komt het meest cynische lid aan het woord:

Je weet niet wie je op gaat leiden, het kan misschien betekenen dat je de warlords met deze agenten gaat helpen, het kan ook zijn dat je de corrupte regering van Karzai hier mee helpt.

Je weet nooit zeker wie je op gaat leiden. Onze AIVD heeft ook een lek gehad. Ongetwijfeld zullen er ook wat foute agenten in Afghanistan zijn. Zullen we dan onze nek dan maar niet uitsteken? Liever een aantal opgeleide agenten met rotte appels er tussen dan helemaal geen agenten, dan is Afghanistan nog slechter af. En er mag dan wel veel aan te merken zijn op Karzai en de verkiezingen daar, het staat wel vast dat Karzai enige democratische legitimiteit geniet, het is geen dictator. En voor zover ik weet zijn agenten er ook om corruptie te bestrijden. Ik denk dat als deze fatalistische man in Afghanistan zou wonen dat hij Nederland zou smeken om agenten op te leiden. Argument afgekeurd.

Maar de voorstanders zijn ook niet helemaal goed bezig. Ik had al geen hoge dunk van Hans Hillen, maar nu speelt hij ook boeman op de voorpagina van het Algemeen Dagblad van vandaag:

CDA-minister Hans Hillen (Defensie) waarschuwt juist voor ingrijpende, economische gevolgen als Nederland geen politietrainers naar Afghanistan stuurt. ‘Als Nederland internationaal geld wil verdienen, moeten we ons niet opstellen als dienstweigeraar. De missie kost ons zo’n 150 miljoen euro per jaar, als we niet gaan kan de schade veel groter zijn.’

Pardon, dienstweigeraar? Ik hoop toch echt dat wij uit eigen beweging solidair zijn met de internationale gemeenschap en de Afghanen en daarom kiezen om te helpen, niet omdat wij als schoothond de VS ter dienst staan. En wat voor schade dan, en hoeveel groter? Krijgen we dan geen uitnodiging voor de G20 meer, of geen ontmoeting met Obama? Dit doet mij sterk denken aan de belachelijke bangmakerij van de voorstanders ten tijde van het referendum voor de Europese Grondwet. Toen werd ook gezegd dat in Nederland het licht uit zui gaan en dat er oorlog zou uitbreken als we niet voor zouden stemmen.

En de gedoogpartij, de PVV? Die is tegen de missie, lezen we ook op de voorpagina van het AD:

Maar volgens Wilders heeft Nederland zijn steentje voldoende bijgedragen. ‘We hebben grote problemen in eigen land. Dit kabinet moet, met onze steun, voor 18 miljard euro snijden. Ik kan het niet uitleggen dat we dan even in totaal een half miljard uitgeven in een land waar we al meer dan genoeg hebben gedaan.’

Een half miljard, terwijl Hillen het over 150 miljoen had, wat kost het nu werkelijk? De reden dat wij in Afghanistan al meer dan genoeg hebben gedaan is volgens mij geen slechte reden. Eerder heb ik het al eens uitgezocht, en het bleek dat Nederland in vergelijking met veel andere landen een relatief grote bijdrage heeft geleverd met de deelname aan de ISAF-missie. De VS kan ook wel eens proberen om andere landen te bewegen tot het sturen van hun leger. Maar het klinkt niet geloofwaardig uit de mond van een politicus die zich zo sterk profileert als de rots in de branding voor de strijd tegen de islamisering van Nederland.

Van hem zou je verwachten dat hij zonder twijfel zou instemmen met de missie om het islamitisch fundamentalisme te bestrijden aan de wortels, maar nee hoor. Wel is hij slim om zich tegenstander van de missie te verklaren met als reden dat het volk het niet wil en dat er bezuinigd moet worden, maar het maakt hem tegelijkertijd een opportunist. Dit in tegenstelling tot de politici van GroenLinks, zij stellen zich juist dapper op omdat zij menen een eigen verantwoordelijkheid te hebben. En dat argument dat we niet aan een nieuwe missie moeten beginnen omdat er bezuinigd moet worden is ook niet zo geloofwaardig omdat de PVV wel geld besteed aan de caviapolitie. Dat kostte 20 miljoen volgens een nieuwsbericht van de PVV in 2008, maar het gaat om het principe. Merk ook op in het kader van mijn vorige post hoe constant het woord ‘animal cops’ wordt gebruikt terwijl we het in feite gewoon dierenpolitie kunnen noemen.

De ambtenarenbond Abvakabo-FNV houdt vast aan een looneis van twee procent. Toe maar, in tijden van crisis en met de wetenschap dat door die hogere looneis er nog meer ambtenaren ontslagen worden. Ze weigeren ook nog eens akkoord te gaan met gedwongen ontslagen, alsof de overheid dat zelf niet zou mogen bepalen. Maar ik wil hier verder gaan dan een discussie over de zogenaamde rechtvaardigheid van die eis van twee procent omdat er volgens de bonden in de private sector ook ruimte is voor loonstijging.

Kan iemand mij eens uitleggen waarom het zo’n goed idee is om CAO’s algemeen verbindend te verklaren door de regering? Waarom laten wij het tot stand komen van arbeidsovereenkomsten niet over aan de vrije markt? Volgens de principes van de vrije markt zou het mogelijk zijn om als overheid simpelweg niet te onderhandelen met de vakbonden (al heeft de overheid in theorie nu ook al de mogelijkheid om zich niets van de vakbonden aan te trekken). Als de ambtenaren niet tevreden zijn met de nullijn, dan kunnen ze toch nieuwe baan zoeken in de private sector? Natuurlijk zou er de doorbetaling van loon bij stakingen ook afgeschaft moeten worden, waarom zou een werkgever betalen voor werknemers die niet werken maar staken?

Arbeidsovereenkomsten die in een vrije markt tot stand komen zouden ook beter zijn bij een recessie zoals deze, lijkt me. Werkgevers kunnen dan het loon verlagen wat het bedrijfsleven wat ademruimte zou geven in een recessie. Want waarom zouden werkgevers wel met elkaar mogen concurreren in een krappe arbeidsmarkt ten gunste van de werknemer, maar niet de lonen laten mogen dalen ten nadele van de werknemer tijdens een crisis? Dat is naar mijn mening ‘wel het zoet maar niet het zuur’. Lagere lonen kan dan ook minder ontslagen betekenen. Alleen maar loonstijgingen, die volgens de vakbonden nodig zijn om te compenseren voor de inflatie maar natuurlijk heel vaak boven het niveau van de inflatie liggen, versterken diezelfde inflatie juist. Die looneisen houden waarschijnlijk ook geen gelijke tred met de stijging van de arbeidsproductiviteit. Dat leid dus tot een verslechterende concurrentiepositie tegenover het buitenland, tenzij het mogelijk zou zijn om de lonen te laten dalen. Ik voorzie dat wij ons om die concurrentiepositie nog wel eens zorgen gaan maken, zeker wanneer er ook op het terrein van hoogopgeleid werk meer concurrentie komt uit opkomende economieën.

Het enige wat de overheid zou moeten garanderen is een minimumloon en enig recht op pauzes, andere arbeidsvoorwaarden en een veilige werkomgeving, laat zaken zoals onderhandelingen over loon de vrije loop. Vakbonden hoeven voor mij echt niet de nek omgedraaid te worden, maar de afpersing van werkgevers zou moet stoppen. Vakbonden en werkgevers zouden nog steeds met elkaar kunnen overleggen zodat er een CAO tot stand zou kunnen komen, maar dan op vrijwillige basis. Vakbonden hadden een positief effect in tijden waarin een groot deel van de beroepsbevolking ongeschoold werk verrichte in de industrie omdat de macht toen wel erg in het voordeel van de werkgevers lag, maar dat is nu niet meer zo nu de meerderheid van de beroepsbevolking in de dienstensector werkt en veel hoger is opgeleid. En de organisatiegraad van vakbonden is tegenwoordig ook wel behoorlijk dramatisch, nog maar net iets meer dan 20% van de werknemers met een baan van tenminste twaalf uur per week is lid van een vakbond. Dus wie vertegenwoordigen ze nu nog? Dit systeem kan niet veel langer houdbaar blijven als die daling van de organisatiegraad doorzet.

Overigens blijkt dat mijn ideeën zo slecht nog niet zijn, een aantal economen blijkt er vergelijkbare gedachten op na te houden als ik zo het artikel over kritiek op vakbonden lees op Wikipedia.

Laatst op 4 oktober was Ab Klink te gast in Nieuwsuur. Het gesprek ging onder andere over het gevaar van Wilders voor ons land, Ab Klink stelde dat wij vier eeuwen tolerantie hebben gekend in Nederland. Waar hij die precies die periode van vier eeuwen vandaan haalt weet ik niet, net zoals ik verbaasd ben over het idee dat Nederland vroeger meer tolerant was. Het enigste wat in het voordeel van tolerantie spreekt was de intellectuele ruimdenkendheid in de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden. Maar homoseksuelen werden vervolgd en ook ter dood veroordeeld, de openbare beleidenis van het rooms-katholicisme was verboden, joden werden gediscrimineerd omdat ze vrijwel geen enkel beroep mochten uitoefenen.

Ik denk dat het hoogtepunt van tolerantie werd bereikt in 2001 toen het homohuwelijk werd gelegaliseerd. Nu hebben we Wilders, voor mij is ook duidelijk dat hij intolerant is jegens moslims. Maar zijn intolerantie blijft vooral beperkt tot zijn retoriek, en wordt niet omgezet in politieke daden in het komende kabinet. Strengere immigratiewetgeving vind ik niet intolerant. Tolerantie is ook niet per definitie goed, tolerantie kan natuurlijk ook slechte gevolgen hebben. Neem islamitisch onderwijs, veel islamitische scholen presteren slecht en ze bevorderen segregatie.

Mijn criterium is dat gelijke behandeling van gelijkwaardige groepen niet intolerant kan zijn. Als islamitisch onderwijs samen met al het andere bijzondere onderwijs en thuisonderwijs verboden zou worden en het openbaar onderwijs verplicht is voor iedereen, zou ik dat niet intolerant vinden. Indien twee verschillende groepen, mensen met de Nederlandse nationaliteit en immigranten, een verschillende behandeling krijgen, vind ik dat ook niet intolerant.

Wilders’ toespraak in New York blijkt gelukkig niet schokkend te zijn, maar relatief mild voor zijn begrippen. Dat is goed nieuws voor de formatie van het nieuwe rechtse kabinet, blijkbaar begint het ‘containment’ van Wilders door hem verantwoordelijkheid te geven in de formatie al zijn vruchten af te werpen. Wat mij vooral opviel aan zijn toespraak is dat deze zo goed illustreert hoe tegenstrijdig zijn denken is. Kort samengevat, volgens Wilders moet onze samenleving intolerantie (voor hem blijkbaar een synoniem voor de islam) niet toestaan, dus eigenlijk moeten wij intolerant worden om ons tegen intolerantie te beschermen. En dat terwijl Wilders een voorstander is van vrijheid. Daar is de contradictie waar te nemen.

Wilders haalde de Amerikaanse president Lincoln aan, die zei dat “zij die vrijheid weigeren aan anderen, het zelf niet verdienen”. Maar een tolerante samenleving “is geen suïcidale samenleving”, zei Wilders. “Het kan intolerantie niet tolereren en overleven.”

Wilders slaat de spijker op de kop met zijn opmerking dat een ‘dergelijk centrum ter bevordering van begrip tussen verschillende geloven meer op zijn plaats is in Mekka dan in New York’. Ja, Saudi-Arabië is zeer intolerant jegens andere religies. Maar ik kan mij niet vinden in de denkwijze dat de islam inherent intolerant is omdat het om een probleem in Saudi-Arabië gaat en niet om een probleem in de islam als geheel (denk bijvoorbeeld aan religieuze vrijheid in Turkije).

De vraag waarom wij dan wel tolerant zouden zijn als Saudi-Arabië dat niet is beantwoord ik als volgt. Het westen kan ‘wraak nemen’ op Saudi-Arabië door zelf minder tolerant te worden, maar het zou waarschijnlijk alleen maar leiden tot een spiraal van verslechterende relaties tussen de westerse en de islamitische wereld. Als wij intoleranter worden zou het onze kritiek op de islamitische wereld ook minder geloofwaardig maken. Het is beter als wij onszelf als westen juist een voorbeeldfunctie toeschrijven zodat bijvoorbeeld Saudi-Arabië daar van kan leren. Na de Amerikaanse Onafhankelijkheidsoorlog waren de Verenigde Staten van Amerika het voorbeeld van democratie (weliswaar in beperkte vorm) en burgerlijke vrijheden terwijl Europa voor het grootste deel bestond uit monarchieën die dergelijke vrijheden niet kenden. De Amerikaanse Onafhankelijkheidsoorlog was een voorbeeld voor de Franse Revolutie, en voor de latere verspreiding van democratie in Europa.

De mensen die het islamitisch centrum op Ground Zero willen bouwen hebben daar het recht toe. Is het ongepast, of zelfs een provocatie? Ik denk het niet. Is het onverstandig? Ja, als de initiatiefnemers op zoveel weerstand stuiten kunnen zij beter niet zo volhardend zijn en een andere plaats uitkiezen. Het is niet mogelijk en onwenselijk om wetgeving te ontwerpen om één religie, de islam, te dwarsbomen.